یکشنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۳ - ۱۳:۳۱

نگاهی به دومین ساخته نرگس آبیار

«شیار ۱۴۳»؛ ایستاده در برابر تحریفات متداول

شیار 143

سینماپرس: جواد محرمی/ شیار ۱۴۳ از جمله معدود فیلم هایی است که به مسئله جنگ هشت ساله تحمیلی نگاهی بدون افراط و تفریط دارد . این نگاه به شکلی مناسب در فرم طراحی شده نرگس آبیار نشسته و اثر او را تبدیل به محصولی قابل دفاع و امیدبخش کرده است.

شیار ۱۴۳ اثري ضدجنگ نیست و خلاف مشابه ای که سال ها پیش توسط یک فیلمساز زن دیگر ساخته شد و به موضوع مادر رنج کشیده یک رزمنده جوان می پرداخت، فیلمی کاملا حماسی است و در این رویکرد ظرافتها و پیچیدگی هایی را به کار می برد که حیرت انگیز هستند.

شیار ۱۴۳ بیش از هر چیز از این منظر اهمیت دارد که با تکیه بر هنرمندی کارگردانش و قابلیت های سینمایی که به نمایش می گذارد با گردنی افراشته از تحریف سینمایی که پیش از این در پرداخت به موضوع مادران شهید صورت گرفته بود تمام قد می ایستد و حقیقت صبر و حماسه آفرینی شیرزنان ایران زمین را به تصویر می کشد.

شخصيت پردازي ها در فيلم بدون اغراق و باورپذير هستند. قرار نيست با شخصيتهاي سياه و سفيد مواجه باشيم. مسئول بسيج و تلفنچي و همسايه ها و آزاده هايي كه تازه از اسارت برگشته اند آدم هايي قابل باور و ملموس و معمولي هستند.

فيلم با اينكه به وضوح جنبه هاي ملي و عقيدتي برجسته اي دارد اما نه شعار مي دهد و نه حرفهاي گل درشت مي زند.

تاكيد بر بدوي بودن جامعه اي كه الفت در آن زندگي مي كند و نمايش جريان معنويت در چنين زندگي تذكر و تلنگر به انسان مدرن زده جامعه امروز را در بطن خود دارد. آدم ها با وجود معمولي بودن فهيم و دوست داشتني و درستكار به تصوير كشيده شده اند كه نوع زندگي آنها مظلوميت آنان را نيز به تصوير مي كشد.

در شيار ۱۴۳ از اشاره كليشه اي بر بسياري از كليشه هاي مضموني و روايتي پرهيز شده است. الفت با بازی درخشان و از یاد نرفتنی مریلا زارعی به رغم رنجی که از فراغ  پسرش که تنها مرد زندگی اش هم هست تحمل می کند و در تمام طول فیلم به شکلی ماهرانه به تصویر کشیده شده اما هیچ گاه نشانی از پشیمانی و سرخوردگی و یاس در او دیده نمی شود و در واقع شمایلی که نرگس آبیار از یک مادر شهید در فیلم شیار ۱۴۳ ترسیم کرده با واقعیت اغلب مادران شهید این مرز و بوم همخوانی خیره کننده ای دارد.

نرگس آبیار در ارائه محتوا درباره مادران شهید بسیار وفادار است و در ترسیم شخصیت پردازی و نشان دادن ظرافت های رفتاری و درونی این زنان حماسه ساز بسیار پخته و فهیمانه عمل کرده است.

الفت زنی است که اگر چه قامت نحیفش  زیر بار مصائب  و مشکلات و بی خبری از سرنوشت پسر مفقودالجسدش به تدریج خم می شود اما بر خلاف این خمیدگی و فرسودگی ظاهری به وضوح رفیع شدن و بزرگی تدریجی روحش پدیدار می شود و اين حقيقت با ظرافتي هنرمندانه در جای جای فیلم و به زیبایی به نمایش در می آید.

روح الفت به مرور با پیش رفتن فیلم بزرگ و بزرگ تر می شود و جالب است در تنها سکانسی از فیلم که با پسرش در خواب مواجهه می شود یونس از او می خواهد به خاطر بی خبری از سرنوشتش ناشکر نباشد و البته که شاکر بودن و راضی بودن او به رضای خداوند تا انتهای فیلم به خوبی به تصویر کشیده می شود.  

شیار ۱۴۳ اگر چه فیلمی درباره حماسه است اما در آن نه یک قطره خون می بینیم نه یک اسلحه نشان داده می شود و در کل از تیربار و تانک و پاشیدن خون و دل و جگر درآمده از سینه و فریاد های مبالغه آمیز و همه آن مولفه هایی  که برخی سازندگان فیلمهای جنگی می پندارند برای نشان دادن حماسه غیر قابل اجتناب است خبری نیست چرا که سازنده فیلم برداشت و فهم درستی از حماسه دارد.

نقش آفرینی ها در شیار ۱۴۳ روان و باور پذیر ارائه می شوند به ویژه هنرپیشه های ناآشنا بسیار در باورپذیری فیلم موثر عمل کرده اند. بازیگران حرفه ای مانند مهران احمدی و جواد عزتی هم به رغم ارائه بازیهای خوب به دلیل سابقه ذهنی مخاطب از نقشهای پیشین آنها که غالبا و به ویژه در آثار متاخرشان در نقشهای طنز دیده شده اند شاید قدری بر درآمدن نقشها تاثیر منفی گذاشته باشند.

یکی از جلوه های انطباق شیار ۱۴۳ بر واقعیت جنگ احساس تکلیف و حضور قشر جوان تحصیل کرده در جنگ حتی از دورافتاده ترین نقاط کشور است و فعالیت یونس در معدنی نزدیک محل زندگی اش به عنوان مهندس جزو تمهیدات هوشمندانه فیلمنامه نویس به حساب می آید.

در فیلم به خوبی نمایان است که صبر و خلوص و فداکاری الفت ناشی از اتصال وی به شریعت اهل بیت (س) است و البته اشاره به این موضوع در فیلم به حد کفایت صورت می گیرد و تاکید بی مورد و افراطی بر این مسئله در فیلم مشاهده نمی شود.

 سکانس پایان بندی فیلم شاهکار نرگس آبیار محسوب می شود و شاید بهتر از این نمی شد عشق بازی مادر شهید با تابوت و بقایای جسد فرزند شهیدش را پس از سالها بی خبری از او به تصویر کشید.

بعید است هنرمندی مریلا زارعی در شیار ۱۴۳ در ردای یک مادر شهید در سینمای ایران قابل تکرار باشد و این حد از هنرنمایی در ارائه نقش یک زن رنج کشیده که مطابق با واقعیت هم باشد را نباید به این زودیها در سینمای ایران انتظار کشید.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.