به گزارش سینماپرس، جلد سوم و چهارم از مجموعه «دانشنامه محیط زیست» نوشته هنریک مجنونیان، بهرام حسن‌زاده‌کیابی و شکوه حاجی‌نصرالله به تازگی از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چاپ و روانه بازار نشر شده است.
کشور ما از بحران محیط زیستی کنونی مصون نمانده و بسیاری از پدیده‌های بحرانی را کم و بیش و گاه به صورت پاک تجربه کرده است. در امتداد تنویر افکار عمومی برای فراگیر کردن دانش محیط زیست در سطح جامعه، دانشنامه محیط زیست با هدف آگاهی‌دادن به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان برای حفظ و حراست از طبیعت و منابع زنده منحصر به فرد سرزمین خود تدوین شد.
در این دانشنامه ۳۹۵ مقاله به صورت الفبایی تنظیم شده که ۱۵ مقاله ارجاعی است. حجم هر مقاله به طور معمول متناسب با موضوع، درجه اهمیت موضوع و کمیت و کیفیت اطلاعات موجود درباره موضوع تهیه و تنظیم شده است. برای نمونه حجم مقاله‌ها با موضوع جانوران یک‌سان نیست زیرا درباره برخی از جانوران مانند ماهی کورغار تحقیق و پژوهش اندکی انجام شده است و اطلاعات زیادی درباره آن وجود ندارد.
با توجه به شاخص‌های تهیه و تنظیم مقاله‌ها، آن‌ها از نظر حجم به پنج دسته تقسیم می‌شوند: مقاله خیلی کوتاه حداکثر یک صفحه، مقاله کوتاه حداکثر سه صفحه، مقاله متوسط حداکثر ۶ صفحه، مقاله بلند حداکثر ۱۰ صفحه و مقاله خیلی بلند حداکثر ۱۴ صفحه.
هر مقاله دارای دو بخش اصلی است. بند نخست شامل پاسخی فوری کوتاه و روشن به پرسش خواننده است. عبارت بند نخست به حجم مقاله وابسته است. مثلا در مقاله‌های کوتاه، بند نخست ممکن است یک عبارت چکیده باشد. به عنوان مثال در مقاله جانوران آمده است: سلسله‌ای از موجودات زنده. بخش دوم مقاله شامل دیگر بندهای مقاله است که در آن‌ها بند نخست توضیح و تفسیر می‌شود.
مقاله‌ها در هر گروه موضوعی مثلاً موجودات، آلاینده‌ها و آلودگی‌ها یک شکل مشترک دارند. نمونه ساختار مقاله‌ها با موضوع موجودات زنده از این قرار است: «توصیف جاندار»، «وضعیت ظاهری جانور مانند اندازه و رنگ»، «زیستگاه، تغذیه و زادآوری جاندار»، «پراکندگی» و «موقعیت آن از نظر حفاظت». در این گروه در هر مقاله، کادری با عنوان شناسنامه دیده می‌شود.
در این دانشنامه در نوشتن تاریخ‌ها با توجه به اینکه رخداد ذکر شده در کجا اتفاق افتاده، تاریخ میلادی یا هجری شمسی به کار رفته است. برای نمونه تعداد قنات‌ها، چشمه‌ها، چاه‌های عمیق و نیمه عمیق بهره‌برداری شده در ایران با ذکر سال شمسی آمده اما استاندارد مواد مجاز در آب آشامیدنی از سوی سازمان بهداشت جهانی با ذکر سال میلادی آمده است.
برای یافتن اطلاعات مورد نیاز در این کتاب می‌توان از فهرست مقاله‌ها به ترتیب الفبایی که با صفحه شمار در اول هر کتاب آماده است، استفاده کرد.
هنریک مجنونیان از مولفان کتاب دانشنامه محیط زیست، آموزگار عشق بود و عشقی جز طبیعت نداشت. او استاد دانشگاه بود و نسلی از دانشجویان، کارشناسان و محیطبانانی را پرورش داد. او که کار اجرایی هم می‌کرد و بسیاری از برنامه‌ریزی‌های حفاظتی مناطق چهارگانه ایران را انجام داده است در ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ در ۶۹ سالگی درگذشت.
جلد چهارم از مجموعه شش جلدی «دانشنامه محیط زیست» به چاه، انواع چرخه‌های زیست زمین شیمیایی، حفاظت، حقوق آب، حقوق حیوانات، جانوران و گیاهان در خطر ایران، خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر، دریاچه ارومیه، روز جهانی محیط زیست و روز زمین و... می‌پردازد.
جلد سوم به انواع پارک‌های ملی حفاظت شده، جانوران نیازمند حفاظت، جنگل و جنگل زدایی، انواع پوشش گیاهی و... می‌پردازد. جلدهای اول و دوم «دانشنامه محیط زیست» از سوی شورای کتاب کودک شایان تقدیر شده است.
جلد سوم و چهارم مجموعه «دانشنامه محیط زیست» نوشته هنریک مجنونیان، بهرام حسن‌زاده‌کیابی و شکوه حاجی‌نصرالله، در شمارگان دوهزار و ۵۰۰ نسخه برای گروه سنی بالای ۱۵ سال (نوجوان) چاپ و روانه بازار کتاب شده است.
جلد اول «دانشنامه‌ی محیط‌زیست» به قلم هنریک مجنونیان، بهرام حسن‌زاده‌کیابی و شکوه حاجی‌نصرالله، با ارائه ۴۸ مقاله‌ی الفبایی و با هدف تنویر افکار عمومی برای فراگیر شدن دانش محیط زیست دی ۱۳۹۷ به دست نوجوانان رسید.
هنریک مجنونیان در مقدمه این اثر آورده است: «شیوه کار تهیه مطالب دانشنامه این گونه بوده است که برحسب موضوع در هر مدخل متخصصان منابع، مقالات و اطلاعات مکتوب خود را در اختیار وی قرار داده تا ساده‌نویسی و بازنویسی کند. سپس مقاله تهیه شده دوباره در اختیار متخصصان موضوع مربوطه قرار داده می‌شد تا در چارچوب علایق و نیازهای افراد غیرمتخصص آن را مورد بررسی و بازنگری قرار دهند. گاهی چندین بار تبادل مقاله بین تهیه کننده و متخصصان مربوطه تکرار شده تا مقاله، مورد تایید هر دو طرف قرار گیرد.»
جلد دوم «دانشنامه محیط زیست» نیز به قلم هنریک مجنونیان، بهرام حسن‌زاده‌کیابی و شکوه حاجی‌نصرالله از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آیان ۱۳۹۹ منتشر شد. این دانشنامه با ارائه ۳۶ مقاله‌ی الفبایی و با هدف تنویر افکار عمومی برای فراگیر شدن دانش محیط زیست برای مخاطبان بالای ۱۵ سال به چاپ رسیده است.
جلد دوم «دانشنامه‌ی محیط زیست» مختص حرف‌های «الف و ب» است و به موضوع‌های گوناگون همچون اقلیم، انرژی، اقیانوس و دریا، افعی خالدار، انقراض، انقلاب سبز، باتلاق، باد، باغ‌وحش، باکتری‌ها، ببر، برکه، بندپایان، بیابان و... پرداخته است.
زنده‌یاد هنریک مجنونیان در مقدمه این اثر آورده است: «شیوه کار تهیه مطالب دانشنامه این گونه بوده است که برحسب موضوع در هر مدخل، متخصصان منابع، مقالات و اطلاعات مکتوب خود را در اختیار وی قرار داده تا ساده‌نویسی و بازنویسی کند. سپس مقاله تهیه شده دوباره در اختیار متخصصان موضوع مربوطه قرار داده می‌شد تا در چارچوب علایق و نیازهای افراد غیرمتخصص آن را مورد بررسی و بازنگری قرار دهند. گاهی چندین بار تبادل مقاله بین تهیه کننده و متخصصان مربوطه تکرار شده تا مقاله، مورد تایید هر دو طرف قرار گیرد.»
در تهیه این کتاب علاوه بر پدیدآورندگان، دو سرویراستار علمی، جمعی از ویراستاران علمی، جمعی از بازخوان‌ها و ویراستار ادبی مشارکت کرده‌اند.
ارسال نظر