به گزارش سینماپرس، نشست تخصصی «از یک دیار تا دیار دیگر: واکاوی جامعهشناختی پدیده مهاجرت در میان ایرانیان» با حضور بهرام صلواتی و سیدمحسن بنیهاشمی در چهارمین روز از نوزدهمین دوره جشنواره بینالمللی سینماحقیقت برگزار شد.
باید آماده مهاجرتهای میلیونی باشیم
بهرام صلواتی، رئیس سابق رصدخانه مهاجرت ایران، در این نشست گفت: در شهریور ۱۴۰۲ این رصد خانه به تاریخ پیوست. بیش از یک دهه در این زمینه مطالعه داشتم و امروز باید بگویم مهاجرت امر بسیار پیچیدهای است.
وی با بیان اینکه مهاجرت هر چند مدرن اما برای ما موضوع پیچیده و ناشناخته ای است، ادامه داد: ما هیچ جِرم منسجمی برای مهاجرت در ایران نداریم و دلیل آن این است که این پدیده در ایران چنین سابقهای نداشته است.
به گفته صلواتی جامعه ایرانی در حال سپری کردن یک گذار است و لازم است بفهمیم به کجا حرکت میکنیم. جامعه ما دیگر مهاجرتزده نیست. ۶ سال روی مهاجرت مطالعه کردیم. از ۱۴۰۰ مهاجرت عمومی شده و مختص نخبگان و اقشار خاص نیست.
این پژوهشگر تاکید کرد: ما امروز یک جامعه مهاجرتی هستیم. اگر با ادبیات مهاجرت بینالملل نگاه کنیم ایران دچار پدیده بسیارعجیبی است و در رتبه نخست مهاجرفرستی است.
وی با بیان اینکه هر جامعه یک هسته برای ایجاد گرانش دارد، ادامه داد: یک گرانیگاه ایجاد میشود که احساس امنیت میکنید. در جامعه ما این هسته فرسوده شده است. علت اینکه بسیاری از مهدکودکها و مدارس دوزبانه شده در واقع آمادگی برای مهاجرت است. جوانترها به مهاجرت نزدیکترهستند.
صلواتی تاکید دارد که قشر متوسط در حکم آچمز شدهها هستند؛ طبقهای بین ۲۵ تا ۴۵ سالهها. بعد از آن طبقه گیرافتادههاست. ما در حال حاضر با اجتماعی از افراد مواجهایم که از پایداری خارج شده و به همین دلیل مهاجرتی هستیم.
رئیس سابق رصدخانه مهاجرت ایران گفت: فردی که مهاجرت میکند مصداق «توانا نبود هر که دانا بود» است. آن پزشک و دانشگاهی که مهاجرت میکند برایش صرف نمیکند این همه تحصیل کند تا شاید به شغل برسد. در واقع تولید برای جامعه به صرفه نیست و باعث میشود لایههای اجتماعی به گسست از هسته اصلی برسند.
وی در خصوص علل مهاجرت نخبگان افزود: ورودی دانشگاهها کاهش یافته و برای دانشجو درس خواندن به صرفه نیست. در واقع دانشجو سیستم خوب پاداشگیری از ورود به دانشگاه را ندارد. در سیستم دانشگاهی دچار انحراف اساسی شدیم و بیش از اینکه به فکر بهرهوری باشیم به ساختارها تمرکز کردیم.
به گفته این پژوهشگر ما نوک کوه یخ هستیم و جامعه مهاجرتی هنوز خود را نشان نداده است. ما باید آماده مهاجرتهای میلیونی باشیم. هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر اجتماعی که به صورت جدی باید مهاجرت را بررسی کنیم.
رئیس سابق رصدخانه مهاجرت ایران گفت: وقتی مهاجرت به علت تبدیل شده باشد دیگر نیروی ماهر نداریم.
وی با تاکید به اینکه مهاجرت شاخص اصلی حکمرانی است، افزود: وضعیت طوری است که اگر وزارتخانهها دخالت کنند مشکل مهاجرت پیچیده میشود. در مقابل خود جامعه، بسیار مدرن رفتار میکند.
صلواتی معتقد است: فرصت تحقیق، توصیف و انزار دادن به اتمام رسیده است. در کشور ما دیگر کار از پیشبینی گذشته و مشکلات هر روز تکرار میشود.
این پژوهشگر اجتماعی تاکید کرد: در دنیا ساختارهای جاذبه بسیار زیاد است؛ به عنوان مثال اینترنت آزاد و یا یک فستیوال. از طرفی جوان امروزی ارتباط بیشتری با دنیای پیرامونی دارد. ما دچار پدیده جزیرهای شدیم؛ تا زمانی که جهانی شدن را یک تهدید میدانیم در حالی که نسل جوان از این مساله عبور کرده است.
صلواتی تصریح کرد: ما جزو معدود جامعههایی هستیم که دچار تله میانماندگی شده ایم. به ویژه نسل دهه ۵۰ تا ۷۰.
به گفته رئیس سابق رصدخانه مهاجرت ایران برای مهار مهاجرت در ابتدا باید اصلا هیچ کاری نکرد تا این پدیده خود را بازسازی کند. در مقابل باید ارتباطات فرهنگی، ورزشی و اقتصادی با خارج از جامعه را تقویت کنیم.
صلواتی با بیان اینکه همه چیز دست به دست هم داده تا جامعه فراایرانی شکل بگیرد، متذکر شد: ایرانیان خارج از کشور در حال شکلدهی به خود هستند.
وی ابراز تاسف کرد: به نخبه خانه، امکانات و شغل دولتی به عنوان رانت میدهیم که نرود و بماند و این مساله مانع شایستهسالاری و عامل مهاجرت میشود.
وی تاکید کرد: اینکه برای ایرانی خارج از کشور مجوز واردات خودرو ایجاد شده، تصمیمی اشتباه بوده که خود عامل تشدید و یکی از دلایل گریز است.
ارسال نظر