بنابراین گزارش، یازدهمین جلسه «سینما روایت» عصر روز گذشته به نمایش و نقد فیلم سینمایی «فرشته‌ها با هم میآیند» ساخته حامد محمدی اختصاص یافت.
در ابتدای این نشست محمدتقی فهیم درباره نمایش این فیلم در سالن سینمایی اسوه گفت: نباید از چنین نمایش‌هایی توقع استقبال زیادی داشت یعنی اگر فیلم سینمایی «ردکارپت» را اینجا نمایش می‌دادند قطعاً سالن پر می‌شد چون ما با یک فیلم فرهنگی طرف هستیم و به همین علت جلسات نقد و بررسی این فیلم‌ها با مخاطب زیادی روبه‌رو نمی‌شوند چون بحث، بحث خاصی است.
وی افزود: در سینمای ما دو یا سه تهیه‌کننده هستند که جدای بحث سرمایه‌گذاری دغدغه‌های دیگری هم دارند و فیلم‌هایی می‌سازند که روحانیت واقعی دغدغه آنها است. آقای منوچهر محمدی در چند اثر خود با هوشمندی خاص ثابت کرد که می‌توان به روحانیت پرداخت.
* فهیم: «فرشته ها با هم می آیند» یک فیلم خانواده محور است
فهیم ادامه داد: این فیلم یک فیلم خانواده محور است و به همین دلیل این فیلم را دوست دارم و بیشتر نقدم به این فیلم نقد مثبت است.
این منتقد سینما خاطرنشان کرد: «فرشته‌ها با هم میآیند» یک فیلم جمع و جور است و نشان می‌دهد که کارگردان سینما را می‌شناسد که البته حامد محمدی در فیلم‌نامه‌های دیگر خود این مورد را نشان داده است.
فهيم با بيان اينكه كارگردان فيلم سينما را مي‌شناسد و پيش از آن دو فيلمنامه نوشته است، افزود: مشكل اساسي اين فيلم قصه آن است. قصه « فرشته‌ها با هم مي‌آيند» پرمايه نيست و كشش۹۰ دقيقه را ندارد. وي عنوان كرد: فيلم در پايان كم مي‌آورد و پايان‌بندي آن به صورت گل درشت سعي در نشان دادن اميد داشته است در صورتي كه كل فضاي فيلم اميد دهنده بود و لازم نبود اين كار صورت بگيرد.
روحاني كليشه شده است
در ادامه بحث يزدي مجری برنامه خطاب به محمدي گفت: وقتي با كارگردان‌ها صحبت مي‌كنيم همه مي‌گويند كه نمي‌خواهند كار كليشه‌اي بكنند اما سينما پر از كليشه شده است، روحاني فيلم كليشه است، خيلي از روحاني‌هاي فيلم‌ها كليشه‌اند، روحاني‌هايي كه همه خيلي خوب هستند و شغل‌هاي ديگري غير از كارهاي مربوط به روحانيت دارند، مثلاً كار بدي مي‌كنند و اين كار به عنوان ارزش و شأن نشان داده مي‌شود. يزدي افرود البته طرز تلقي هر كارگرداني متفاوت است اما ما روحاني‌اي مانند امام خميني(ره) داريم كه وجه و ويژگي‌هاي ديگري نيز دارد كه اين ويژگي‌ها در فيلم‌ها نشان داده نمي‌شود.
حامد محمدي در پاسخ به يزدي گفت: به نظرم منظور شما اين است كه چرا جنبه‌هاي سياسي بودن روحانيون در فيلم‌ها ديده نمي‌شود. محمدي افزود: در اين سال‌ها روحانيون در مناصب سياسي قرار گرفته‌اند، جايگاه‌هايي كه نمي‌شود به آن نزديك شد، مثلاً زندگي روحاني كه در بالاترين منصب قضا حضور دارد اگر وارد مديوم سينما شود قطعاً دچار مميزي خواهد شد و فيلم در شرايط سختي قرار خواهد گرفت. كارگردان فيلم «فرشته‌ها با هم مي‌آيند» افزود: در اين فيلم سعي كرده‌ام حرف‌هاي تندي بزنم و اين تندي به معناي شكستن خطوط قرمز نيست بلكه گفتن حرف‌هايي است كه تا به حال زده نشده است.
نسل ما با مميزي‌ها بزرگ شده
حامد محمدي در پاسخ به سؤال محسن يزدي در خصوص مميزي در سينما گفت: تقريباً موارد مميزي در جايي نوشته نشده است اينكه چه موضوعاتي ممنوع است و هيچ مديري نمي‌گويد كه اين موضوع جزو موارد مميزي است، اما نسل ما نسلي است كه با اين مميزي‌ها بزرگ شده است و به خوبي مي‌داند كه چه موضوعاتي مميزي است و بايد آنها را رعايت كرد، چه موضوعاتي را نمي‌توان گفت و گفتن آنها مسئله‌دار مي‌شود. اين كارگردان افزود: در اينجا هوشمندي فيلمساز است كه تا چه حد فيلمش را دچار مميزي كند.
در ادامه بحث محمد تقي فهيم درباره اولين تجربه كارگردان حامد محمدي با اشاره به قصه‌گو بودن فيلم، گفت: اين خيلي خوب است كه فيلم اول كارگردان قصه‌گو است، خيلي از فيلمسازان جوان مي‌خواهند با فيلم‌هاي روشنفكرانه خود را در سينما ماندگار كنند كه اغلب با شكست روبه‌رو مي‌شوند.
اين منتقد سينما در ادامه به بحث مميزي فيلم‌ها پرداخت و اذعان كرد: مميزي در كشور ما رويكردي بيمارگونه دارد كه ناشي از عدم شناخت سينما توسط مميزان است، به همين دليل تصويري كه از روحاني در سينما داريم حتي كليشه هم نشده است. فهيم تأكيد كرد ۹۰ درصد سينماي جهان را كليشه‌ها تشكيل مي‌دهند وكليشه چيز بدي نيست.
محمدتقي فهيم با انتقاد از فيلم‌هايي كه با موضوع روحانيت در سينماي ايران ساخته شدهاند، گفت: اين فيلم‌ها به جاي اينكه در نقد روحانيت باشند در نفي روحانيت هستند. فهيم افزود: در خيلي از فيلم‌هايي كه در سينماي ما ساخته مي‌شود مي‌گويند روحاني نبايد وارد حكومت شود، اين فيلم‌ها مي‌گويند روحاني بايد كارهايي مانند سيم‌كشي ساختمان بكند يا در نهايت به منبر برود، به همين دليل شاهد فيلم‌هاي پوپوليستي درباره روحانيت هستيم كه در آن مي‌گويند روحاني بايد گاو بدوشد و روحاني نبايد مانند امام خميني (ره) يا شهيد بهشتي و شهيد باهنر باشد.
وي افزود: مميزي سينما در اينجا خطرناك مي‌شود. مميزي باعث مي‌شود كه نگاه سطحي نسبت به روحانيت شكل بگيرد.
فهیم با اشاره به نقش وزارت ارشاد و مدیران در خصوص فیلم‌سازی درباره روحانیت تأکید کرد: آقایان ارشاد باید اجازه بدهند که در مورد جناب آقای روحانی رئیس جمهور نیز فیلم ساخت و فیلم‌ساز در فیلمش بگوید که آقای روحانی کلید شما مشکل دارد.
چرا كارهايي كه درباره روحانيون ساخته مي‌شوند، خاله‌زنكي هستند؟
در ادامه بحث حامد محمدي ضمن تأييد سخنان فهيم، گفت: از نگاه من هركسي كه لباس روحاني را پوشيده است، داراي تقدس نيست، بلكه اين لباس به دليل اينكه لباس پيامبر(ص) است داراي ارج و قرب است. وي افزود وقتي بعد از انقلاب دادگاه ويژه روحانيت ايجاد مي‌شود به معني اين است كه حاكميت هم قبول كرده است كه روحانيون هم مي‌توانند دچار مشكل باشند.
كارگردان فيلم «فرشته‌ها با هم مي‌آيند» افزود: به نظر من روحاني خوب روحاني‌اي است كه در كنار مردم است، مثل مردم است و مشكلاتي مانند آنها دارد.
محمد تقي فهيم از حامد محمدي پرسيد چرا فيلمي درباره نسل جديد حوزويان كه پيرو مقام معظم رهبري هستند، نمي‌سازيد؟ روحانيوني كه فعال، باسواد، مدير و مدبر هستند، چرا همه كارهايي كه درباره روحانيون ساخته مي‌شود كارهاي خاله‌زنكي است؟
محمدي درپاسخ به اين سؤال گفت:من در اين مدت بارها با چنين پرسش‌هايي روبه‌رو شده‌ام عده‌اي مي‌گويند چرا اينطور فيلم ساخته‌اي، بعضي‌ها مي‌گويند چقدر پول گرفته‌اي براي آخوند‌ها فيلم بسازي و در خارج از كشور هم مي‌گويند ما جاسوس جمهوري اسلامي هستيم.
اينكه تاكسي‌ها روحاني را در كنار خيابان سوار نكنند كه نشد سينما
در ادامه يازدهمين جلسه سينما روايت، محمد تقي فهيم در نقد نگاه فيلمسازان به روحانيت گفت: فيلم‌ها بايد با تحليل شرايط سياسي و اجتماعي همراه باشد نه آنكه در سطح باقي بمانند كه نه خواص را جذب كنند و نه عوام را. وي افزود: نبايد در سينما دست به عصا باشيم. نشان دادن برخي از جوك‌هايي كه مردم براي هم تعريف مي‌كنند مانند اينكه تاكسي‌ها روحاني كنار خيابان را سوار نمي‌كنند كه نشد سينما. اين منتقد و كارشناس سينما افزود: البته ايراد را به فيلمساز نمي‌گيرم بلكه اين ايراد به مديران بازمي‌گردد، كساني كه سفارش توليد فيلم مي‌دهند و پول ساخت آن را پرداخت مي‌كنند. فهيم تصريح كرد: اگر در امريكا كمپاني‌هاي توليد فيلم سياست‌ها را تعيين مي‌كنند چرا در ايران اينگونه نباشد؟ بايد بگويند چرا در فيلم‌ها روحاني به درستي نشان داده نمي‌شود؟!
حامد محمدي در پاسخ به فهيم، مدعي شد: پيش از انقلاب روحاني از دست مردم پول مي‌گرفت نه اينكه به مردم پول بدهد، مردم كه همه آقاي خميني را نمي‌شناختند يا همه سواد خواندن اعلاميه‌ها را نداشتند. آنها روحانيون محلشان را مي‌ديدند و به همين دليل به آنها اعتماد داشتند.
فهيم با قطع سخنان محمدي گفت: بخش عمده روحانيون در آن زمان پيرو بودند نه پيشرو.
محمدي ادامه داد: پس از انقلاب جايگاه‌ها عوض شد؛ روحانيون در مقابل مردم قرار گرفتند. ما هميشه دست نيازمان به سمت روحانيت بوده است. الان مردم براي روحانيون جوك مي‌سازند و بايد اين موضوع واكاوي شود.
وي افزود: اين حرف من نيست كه روحاني در مسند قدرت نباشد در دو فيلمم هم اين دنبال اين نبوده‌ام اما مي‌خواستم بگويم روحاني نبايد جايگاه اوليه خود را به عنوان هدايت‌كننده فراموش كند.
محمدتقي فهيم در نقد صحبت‌هاي محمدي گفت: بعضي از هنرمندان به جاي نقد مي‌خواهند اساس ماجرا را بزنند و قطعاً حاكميت اجرا اين كار را نخواهد داد. فهيم افزود سينماي اجتماعي نمي‌تواند از نقد اجتماعي جدا باشد، سنگين‌ترين وظيفه سينما اين است كه نسبت به معضلات اجتماعي و حمله به بنيان‌هاي خانواده تند و تيز باشد.
اين كارشناس سينما افزود:جامعه ما هم اكنون ازطرف رسانه‌هاي خارج از كشور مورد هجمه قرار دارد و سينما نمي‌تواند نسبت به آن بي‌طرف باشد. فهيم تأكيد كرد: البته اين به تفكر فيلمساز بازمي‌گردد و شايد فيلمسازي اصلاً قبول نداشته باشد ما دچار تهاجم فرهنگي هستيم.
روحانيت قلاب جذابيت فيلم‌ها
محمد تقي فهيم منتقد سينما با انتقاد شديد از نحوه به تصوير كشيدن روحانيون در سينما، گفت: هم اكنون در فيلم‌ها روحاني قلاب جذابيت شده است. اين نقد روحانيت نيست بلكه تهاجم به روحانيت است. فهيم تأكيد كرد: برخي از فيلمسازان مانند آقاي منوچهر محمدي به دليل مناسبت‌هايي كه در ابتداي انقلاب داشته‌اند از اين قلاب به خوبي استفاده كرده‌اند.
فهيم با اشاره به فيلم‌هاي توليد شده با موضوع روحاني، در سينماي ايران گفت: درفيلم‌هايي كه تا به حال توليد شدهاند به جز يك يا دو مورد همگي به دنبال جدايي روحانيت از سياست بوده‌اند و اينكه روحاني به سمت كارهاي سياسي نرود.
وي افزود: اساساً فكر مي‌كنم اين فيلم‌ها نقد روحانيت نيست و استفاده از متلك عليه روحانيت نمي‌تواند فيلم باشد.
منتقد و كارشناس سينما اذعان داشت:روحانيت كه پذيرفته حكومت كند قطعاً پذيرفته است كه نقد نيز شود اما فيلم‌هايي كه تا امروز ساخته شدهاند نقد نيستند اين فيلم‌ها خطرناك‌تر از نقد روحانيت هستند.
وي ادامه داد: تا به حال ۱۵ فيلم يا موضوع روحاني در سينماي ايران ساخته شده كه به جز يكي از آنها مي‌گويد روحاني‌ها بروند مانند مردم كاركنند و نمي‌خواهد حكومت كنند، اين همان حرفي است كه غربي‌ها مي‌زنند.
براساس این گزارش، محمد احسانی معاونت ارزیابی و نظارت سازمان سینمایی در یازدهمین جلسه سینما روایت حضور داشت.
ارسال نظر