سرویس تلویزیون سینماپرس: بی شک تلویزیون رسانه‌ای است که در تمام دنیا بیش از یک رسانه بر جامعه و رویدادهای مختلف اجتماعی، سیاسی و اجتماعی تاثیر گذار بوده اند. اما این رسانه تاثیر گذار در جامعه ما چه کارکردی داشته و دارد؟ اصلی ترین مشکلاتی که این رسانه در کشور ما داشته چیست و راه های برون رفت از مشکلات آن چیست. با این رویکرد خبرگزاری سینمای ایران کوشیده است تا در قالب میزگردهای تخصصی، این موضوع را مورد بررسی قرار دهد. در جلسه نخست با دکتر امان‌الله قرائی‌مقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه ، دکترعلی روحانی، مدرس سینما و مدیر گروه سینمای دانشکده سوره و اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده موفق تلویزیون و شهاب شهرزاد کارشناس و منتقد گفت‌وگویی داشتیم که در چهار قسمت متوالی در روزهای آتی بر روی سایت خبرگزاری قرار خواهد گرفت.


قرایی مقدم: در یک فضای مسموم نمی‌شود کار کرد

دکتر امان‌الله قرایی مقدم (جامعه شناس): آیا سیاست‌گذاران تلویزیون اجازه می‌دهند تا تحقیق در کارهای صورت گیرد؟ به نظر بسیاری از تولید کنندگان، سریال «چهل سرباز»، رستم را نزد همگان گشت و شاٌن و عظمت او را تخریب کرد. از این رو می‌گویم که سیاست‌گذاران نمی‌خواهند تحقیق در تولیدات وجود داشته باشد.نظام اجتماعی و جو اجتماعی باید برای ساخت یک اثر و گفتن یک حرف مساعد باشد.نمی‌توانیم بگوییم تمام کسانی که در تلویزیون کار می‌کنند نسبت به کاری که می کنند نا آگاه هستند. آنها جرات و اجازه انجام آن کار را ندارند. زیرا اگر قرار باشد حرفی زده شود، بلافاصله در تلویزیون جلوی آن گرفته می‌شود. قرار در برنامه ای رادیویی درباره شادی و بیکاری حرف بزنم. اما بلافاصله به من اطلاع داده شد که در این موارد صحبت نکنید. در چنین فضای مسمومی نمی شود کار کرد.ما قصد برچسب زدن بر کارکنان صدا و سیما را نداریم. تلویزیون تکنولوژی وسیعی دارد. اما چیزی که خلاء آن در تلویزیون احساس می‌شود فضای مناسب اجتماعی است. ما سنتی فکر می‌کنیم. زمانی که جامعه سنتی فکر می‌کند. نظام جامعه نیز سنتی فکر می کند.در چنین جامعه ای هر تفکری غیر از تفکر سنتی طرد می‌شود.
اسماعیل عفیفه (تهیه کننده تلویزیون): در طول سال‌های اخیر فاصله‌ای میان مخاطب و برنامه‌های تلویزیون به‌وجود آمده است. ما باید بکوشیم تا این فاصله را کاهش دهیم.

روحانی: قرائت‌های مختلفی در تلویزیون وجود دارد

- این فاصله بر اساس کدام سیاست گذاری غلط بوجود آمده ؟ چرا بوجود آمده؟ و ایا اساساً در برنامه بلند مدت و یا مقطعی امکان کاهش آن وجود دارد؟
دکتر علی روحانی (مدرس سینما): در تلویزیون دو مشکل اساسی وجود دارد.ما درباره مفاهیم موجود در مواردی هم‌سان فکر نمی‌کنیم. یک باور غالب در تلویزیون به یک نتیجه مشخص نمی‌رسد.به عنوان مثال درباره رویکرد به خانواده قرائت‌های مختلفی وجود دارد. روی موضوعات اجتماعی درتلویزیون توافق وجود ندارد. زیرا تلویزیون دچار نگرش‌های متفاوتی از علوم انسانی است. نقش زن ، رابطه پدر با خانواده، وضعیت آموزش و پرورش و اعضای مختلف اجتماعی، اجماعی وجود ندارد. ما درباره موضوعتی صحبت می‌کنیم که هیچ رابطه‌ای با جامعه بر قرار نمی‌کند. برای این که راحت‌تر این تعارض‌ها را ببینید می‌توانید به آنتن شبکه‌ها نگاه کنید. در یک شبکه رابطه اعضای خانواده یک شکلی دارد و در شبکه دیگر جور دیگری است. من نمی خواهم تنوع را انکار کنم .در اینجا ما با تضاد مواجه هستیم.ساعت 8 شب برنامه ای پخش می شود که برنامه ساعت 10 شب آن را رد می‌کند. این اجماع حاصل مثلث مخاطب، تولید کننده و جامعه است. به عنوان مثال تعارضات برنامه‌های ورزشی ما بسیار کم است زیرا نگاه رسانه و نگاه جامعه به هم نزدیک است.آنها در باره ناکارآمدی وضعیت ورزش کشور مشترک هستند. در تلویزیون ما پس از سال‌ها هنوز درباره زیبایی‌شناسی رسانه به توافق نرسیده‌ایم. زیرا هر گروهی یک تعریف خاصی از آن دارد. ممکن است طرحی در گروهی تلویزیونی مورد تشویق قرار گیرد ولی در گروهی دیگر مورد نکوهش قرار گیرد. البته این افراد آدم‌های با حسن نیتی هستند فقط اجماعی با هم ندارند. البته در بخش ساختار سلایق مختلف وجود دارد اما در بحث محتوا باید یک نگرش واحد وجود داشته باشد.

روحانی: شکاف میان مخاطب و برنامه‌ساز تلویزیونی
نکته دیگر این که بین اتاق فکر رسانه و بدنه فاصله وجود دارد. در اتاق فکر افرادی با حسن نیت و دانش فعالیت می‌کنند. اما استراتژی های تجویز شده با یک دیالوگ با بدنه به دست نیامده‌اند. بدنه نسبت به اتاق فکر نوعی بدبینی دارد. آنها اتاق فکر را مانعی بر سر کارهای خودشان می‌دانند. شاید در مواردی نیز حق با بدنه باشد. زیرا فکر می‌کنند من مشاور نه تنها کمکی به او و کارش نمی‌کنم بلکه گرهی نیز در کارش ایجاد می‌کنم. دیوار بی‌اعتمادی بلند است. پس بین استراتژی افق رسانه و تولید کننده یک شکاف عظیم است. در نهایت هم این تولید کننده است که برنده می‌شود زیرا به‌هرحال باید آنتن پر شود. در تلویزیون کارشناسان و مشاوران حرف های خوبی می زنند اما کسی برنده است که برنامه‌اش را به پخش برساند. ما محتوای اجتماعی داریم اما کارشناس آن امر را نداریم. در نهایت محتوا را به دست برنامه‌سازی می‌سپاریم که به آن موضوع آشنایی ندارد. این شکاف ممکن است ریشه تاریخی، فرهنگی و یا اجتماعی داشته باشد. برای کم کردن این شکاف‌ها باید به استراتژی‌های موجود پرداخت. این شکاف‌ها نه تنها کم نمی‌شوند بلکه در حال عمیق‌تر شدن هستند. برنامه‌سازان سریع، ابتکار عمل تلویزیون را در دست دارند. مهم نیست که کارگردانی برنامه‌اش را با نمره 12 می‌سازد. مهم این است که شخص برنامه‌اش را زود می‌سازد. پس مدیر تلویزیون هم از او حمایت می‌کند. این مشکلی است که اجازه نمی‌دهد آن برنامه‌ریزی‌های درست اجرا شود.

ادامه دارد...
تهیه و تنظیم: مهدی قنبر

انتهای پیام /ق/ ع.آ