دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس در پاسخ به انتقادهایی که نسبت به ناکارآمدی ستاد امر به معروف در زمینه های نظارت فرهنگی بویژه عرصه سینما و هنرهای نمایشی می شود؛ بیان کرد: یکی از مهم‌ترین ضعف‌های ما در زمینه امر به معروف، ضعف در مفهوم‌شناسی آن است. بسیاری تصور می‌کنند که امر به معروف صرفاً محدود به فعالیت‌هایی است که توسط ستاد امر به معروف انجام می‌شود؛ مثلاً در حوزه‌هایی مانند عفاف و حجاب. اما واقعیت این است که امر به معروف در حکمرانی دینی، جایگاه قله را دارد.

وی افزود: امروز «حکمرانی» یکی از مهم‌ترین مفاهیم در سطح جهان است؛ مفهومی که به شیوه‌های حکومت‌داری بازمی‌گردد. وقتی یک انقلاب اسلامی با آن عظمت اتفاق می‌افتد، انقلابی که ساختارهای فکری شرق توده‌ای و غرب کاپیتالیستی را به چالش می‌کشد و گفتمان جدیدی از حکمرانی را در جهان مطرح می‌کند، طبیعی است که به ابزارهایی قدرتمند برای انتقال این گفتمان نیاز دارد. مهم‌ترین ابزار، آموزش الفبای حکمرانی دینی به مردم است. و این، یعنی امر به معروف.

آکردی با بیان این مطلب که متأسفانه این نگاه در جامعه جا نیفتاده است؛ تصریح نمود: مثلاً اگر جامعه‌ای به سمت مصرف‌گرایی کاذب برود، این دقیقاً یعنی دور شدن از ارزش‌های دینی. مصرف‌گرایی یعنی به جای تولید، منابع طبیعی را بی‌رویه مصرف کنیم، بدون دغدغه نسل آینده. مقابله با این روند و دعوت به مصرف مسئولانه نیز نوعی امر به معروف است.

دبیر ستاد امر به معروف تاکید کرد: امر به معروف، باید تمام ابعاد حکمرانی مطلوب، اعم از سیاست، اقتصاد، فرهنگ و... را شامل شود. اما ما در حوزه هنر، به‌ویژه سینما، نتوانستیم انقلاب فرهنگی و بومی‌سازی لازم را انجام دهیم. در نتیجه، بسیاری از هنرمندان و تولیدکنندگان ما، سینمای هالیوود را هدف و الگو قرار می‌دهند، نه آرمان‌های جمهوری اسلامی.

وی ادامه داد: آرمان‌های ما چیست؟ عدالت‌خواهی، استکبارستیزی، دفاع از مظلوم، صیانت از بیت‌المال، حفاظت از محیط زیست و آثار تاریخی، و البته عفاف و حجاب. همه این‌ها اجزای فرهنگ ما هستند. وقتی از فرهنگ صحبت می‌کنیم، فقط درباره پوشش حرف نمی‌زنیم؛ غذا، معماری، سبک زندگی، مصرف، آموزش و... همگی زیرمجموعه آن‌اند.

آکردی متذکر شد: مشکل اصلی، عدم توجیه ساختاری است. یعنی ساختار در بدنه توجیه نشده است. بنابراین ما نیازمند یک تحول جدی در ساختار تبیین خوبی‌ها و ارزش‌ها هستیم.

این مدیر فرهنگی همچنین با اشاره به جایگاه ستاد امر به معروف در زمینه مدیریت فرهنگی بیان کرد:

در حال حاضر در هر استان، تنها ۱۰ تا ۱۵ نفر در ستاد امر به معروف فعالیت دارند. وظیفه ستاد اجرای سیاست‌ها، ابلاغ آن‌ها، و هماهنگی بین دستگاه‌ها. البته قانون ۱۷ نهاد را عضو ستاد کرده، نه برای اینکه ستاد را بزرگ کند، بلکه برای اینکه این ۱۷ نهاد—از فرهنگ و ارشاد گرفته تا آموزش و پرورش، از تبلیغات اسلامی تا نهادهای امنیتی—با هم بنشینند و هم‌افزایی کنند. چون فرهنگ، یک مقوله چندبُعدی است.

او ادامه داد: ما قرار نیست برای ستاد، دوباره تشکیلات عریض و طویلی ایجاد کنیم. وظیفه ستاد، فقط نظارت است. باید مراقب باشد که هر دستگاه و نهادی، وظیفه خودش را به‌درستی انجام دهد.

آکردی با بیان این مطلب که در حالی که شما از ما مطالبه می کنید ما هم از حاکمیت مطالبه داریم؛ تصریح نمود: اصلاً ساختار ستاد برای همین مطالبه‌گری طراحی شده است. دقت بفرمایید: ما مجری نیستیم. مسئول صدور مجوز یا نظارت مستقیم نیستیم، اما ناظر هستیم. و این وظیفه مهمی است.

وی در پاسخ به این پرسش که در حوزه فرهنگ، به‌ویژه سینما که پیش‌تر اشاره شد، مطالبه‌گری‌ها اغلب بی‌نتیجه می‌ماند؛ اظهار داشت: چون ما در زمینه نظارت بر سینما حضور مؤثری نداریم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در اینجا وارد عمل شود. نگاه کنید: در حکمرانی دینی، در عرصه فرهنگ، چقدر ما توانسته‌ایم بر تولیدات پلتفرم‌های خانگی نظارت محتوایی داشته باشیم؟ چقدر این تولیدات به هویت ایرانی و اسلامی کمک می‌کنند؟

ستاد که نمی‌تواند به همه این امور ورود مستقیم کند. وظیفه ما، تذکر و هشدار است. ما می‌بینیم، گزارش می‌دهیم، هشدار می‌دهیم.

مشاور فرهنگی پیشین رئیس کل دیوان محاسبات کشور با بیان این مطلب که وقتی فیلمی به‌طور غیرمستقیم سفیدشویی پهلوی یا ساواک را انجام می‌دهد، یا فساد، مشروبات الکلی و تخریب بنیان خانواده را عادی‌سازی می‌کند؛ بیان کرد: این‌ها برخلاف اصول تمدنی ما ایرانی‌هاست، چه اسلامی چه غیر اسلامی. در این موارد، ما موظف به گزارش و مطالبه‌گری هستیم.

وی متذکر شد: بیش از این نه قانون به ما اجازه می‌دهد نه عده و عده داریم و نه همچنین جایگاه ستاد چنین چیزی نیست. وگرنه باید همه را تعطیل کنیم و وظایفشان را به ستاد بدهیم.

حجت الاسلام «محمد حسین طاهری آکردی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: ستاد باید از هر دستگاه بخواهد که طبق وظیفه‌اش عمل کند و از ترک فعل پرهیز کند. من معتقدم اگر هر کس، در هر جایگاهی، وظیفه خودش را درست انجام دهد، بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد.