شعبانی در ابتدای این گفتگو با اشاره به مشکلات سینمای مستند در ایران خاطرنشان کرد: مشکلات اساسی که فیلم های مستند در بطن جامعه با آن روبرو هستند  مربوط به فرهنگ عمومی است. سینمای مستند خاستگاهی ندارد و من در این مسئله مردم را به هیچ وجه مقصر نمی دانم؛ اشکال اصلی به مدیران فرهنگی و مسئولان برمی گردد. به عنوان مثال می توان شبکه مستند را مثال زد که قرار است خاستگاه مستندسازان باشد اما تبدیل به جایگاهی برای برنامه سازان تلویزیونی شده است.

این کارگردان در ادامه افزود: ما فیلم های مستند بسیار خوبی داریم که می توانند مخاطبان بسیاری را به خود جلب کنند اما می بینیم که همچنان سیما مبادرت به پخش برخی مستندهای قدیمی دهه 60 می کند. شبکه مستند باید خط تمایزی بین سینمای مستند و برنامه های تلویزیونی داشته باشد اما تخریبی که از سوی تلویزیون در ذائقه مردم صورت گرفته را به وضوح می توان دید.

وی ادامه داد: از نظر من حلقه های واسطی که بین مستندساز و مردم وجود دارد در کمال تعجب مخرب است و ما از آنجا که نمی توانیم به طور مستقیم با مردم ارتباط برقرار کنیم دچار مشکل ارتباطی با مردم می شویم. پرسشی که دارم این است که جوانان ما با پخش مستندهایی که برای جوانان دهه های پیشین ساخته شده است چه ارتباطی می توانند برقرار کنند؟  

وی مشکل دیگر فیلم های مستند در ایران را نداشتن نویسنده بیان کرد و افزود: مشکلی اساسی که در سینمای مستند ایران وجود دارد این است که اکثراین مستندها بدون نویسنده و متن ساخته می شوند و اساساً نویسنده را فقط نویسنده نریشن فیلم می دانند!

شعبانی در ادامه اظهار داشت: نکته ای دیگر که برای ما مستندسازان بسیار تأسف بار است به تصور مردم از فیلم های مستند برمی گردد که هر وقت نامی از سینمای مستند برده می شود مردم فیلم های حیات وحش را تصور می کنند. در کشوری که اینقدر از لحاظ فرهنگی پر ادعا است و افرادی همچون سعدی را در تاریخ فرهنگی اش دارد چنین تصوری واقعاً تأسف بار است.

وی در ادامه با اشاره به فیلم های سیاسی در حوزه سینمای مستند تصریح کرد: خط باریکی بین مستندهای سیاسی و سیاست زده است. فیلم های سیاست زده فیلم هایی هستند که اسم های شان از خودشان بزرگتر است. مستندسازهایی که به دنبال التهاب و هیجان هستند و این مسائل جزو آرمانهایشان است نظرات خود را در حقیقت تعمیم می دهند و فیلم را شخصی می کنند و به هدفشان که متشنج کردن فضای فرهنگی کشور است می رسند.

شعبانی در ادامه افزود: یکی از دلایلی که فیلم های سیاسی در حوزه سینمای مستند نداریم این است که به دلیل برخی حساسیت‌ها فیلمسازان از ورود به این حیطه می ترسند و به آن وارد نمی شوند. به عنوان مثال فیلم «سمفونی استیضاح» فیلمی سیاسی است و هنوز رونمایی نشده اما من شاهد بازخوردهای عجیبی هستم. این در حالیست که من به هیچ وجه شخصیتی سیاسی ندارم و خود را مستندسازی مستقل می دانم.

این فیلمساز با اشاره به مستندهای ایرانی که در خارج از کشور ساخته می شوند اظهار داشت: مسئولان باید به این فکر کنند که چرا مستندهای BBC و شبکه هایی مثل «من و تو» با اقبال عجیب عمومی روبرو می شوند. از نظر من اگر خودمان نواقص و مشکلات جامعه مان را با مردم در میان نگذاریم طبیعتاً شبکه های خارجی این مسائل را به بهترین و البته مسموم ترین شکل بیان خواهند کرد.

کارگردان مستند «ملی بدون کارت» در ادامه افزود: همه این مسائل باعث می شوند که اقبال از فیلم های مستند در سینمای کشورمان کم شود و سختگیری مسئولین نیز مزید بر این علت است. به عنوان مثال ممکن است فیلمسازی در سال ۶۰ با ساخت یک فیلم از مسئولی دولتی انتقاد کند و اگر آن مسئول ۲۰ سال بعد در پستی دیگر مشغول کار شود و رئیس نهادی جدید شود برای مستندساز مشکل ایجاد می کند. به همین دلیل فیلمسازانی که به مباحث سیاسی علاقه مند هستند مجبور به ساخت فیلمهایی خنثی می شوند.

این کارگردان از ساخت فیلمی جدید خبر داد و گفت: در حال نگارش فیلمنامه ای مستند راجع به نامه های تأثیرگذار انقلاب اسلامی هستم و امیدوارم به جای نگاه های سیاسی شاهد برخوردهای فرهنگی با این فیلم باشیم و به سخنان رهبری که اشاره به نقد درون گفتمانی دارند توجه کنیم. من فکر می کنم نظام جمهوری اسلامی آنقدر مستحکم است که با یک مستند دچار لغزش نمی شود.

شعبانی در ادامه با توضیحی کوتاه از فیلمش اظهار داشت: «سمفونی استیضاح» جزو مستندهایی است که خیلی از لایه های پنهان اتفاقات دهه ۶۰ را با روایت زندگی شهید عبدالحمید دیالمه به نمایش می گذارد.

این کارگردان خاطرنشان کرد: امیدوارم فیلم های مستند در سالن اصلی برج میلاد اکران شوند و طیف فرهیخته بتوانند فیلم های مستند را ببیند. خیلی از مستندهایی که در جشنواره حضور دارند دارای کیفیتی برتر نسبت به خیلی از فیلم های داستانی جشنواره هستند. سینمای مستند دارای شأن و منزلتی بالا است.