در مردادماه سال هفتاد وهفت به دنبال اشغال شهر مزارشریف توسط طالبان، گروهی از افراد نیروی های سپاه صحابه وابسته به سرویس اطلاعات و امنیت پاكستان به سفارت ایران حمله كرده و در ابتدا هشت نفر از دیپلمات ها و یك خبرنگار و سپس دو دیپلمات دیگر را به شهادت رساندند. اما «الله مراد شاهسون» به شكل معجزه آسایی از این قتل عام بی رحمانه جان سالم به در می برد و خود را با دشواری در آن شرایط سخت و بحرانی  به ایران می رساند. چهارمین فیلم عبدالحسن برزیده روایتی است از این ماجرا  كه از زبان تنها بازمانده آن روایت می شود. ماجرایی كه در پی هرج و مرج شهرها و كشور افغانستان در پی شورش گروهكی متحجر و افراطی به وقوع پیوست و تا به امروز هم دامان مردمان این كشور مظلوم را گرفته است.

کارنامه حسن برزیده چندان قطور نیست اما فیلم های مانند «دکل» (یکی از بهترین فیلم ها در گونه دفاع مقدس) و «پرواز خاموش» کافی است تا برای کارگردانی پروژه ای بزرگ مانند به تصویر کشیدن شهادت دیپلمات های ایرانی در جریان حمله طالبان به مزار شریف و نجات الله مدد شاهسون به وی اعتماد کنیم. داستان فیلم عملا این قدرت را به کارگردان می دهد تا روی اوج و فرودهای داراماتیک ماجرا مانور داده و مخاطب را با خود و اثرش همراه کند و برزیده نهایت سعی خود را کرده تا با روایت این قصه واقعی هم فیلمی قصه گو و پرتعلیق بسازد و هم به ماجرای مغفول مانده شهادت دیپلمات ها و خبرنگار ایرانی در مزار شریف بپردازد و جامعه را با ماجرای مستند این واقعه دردناک آشنا کند.

فیلم شروع پرتب و تاب و درگیر كننده ای دارد و ماجرا در دو زمان حال و گذشته تعریف می شود . این روایت غیر خطی هم به جذاب تر شدن فیلم و ارائه صحیح و اصولی اطلاعات به مخاطب كمك كرده و هم آن را از حالت گزارشی خارج كرده است .فیلم نامه «مزارشریف» نوشتاری منطقی دارد اما ضعف فیلم نامه در بخش هایی از فیلم مانند فصل اشغال سفارت به چشم می خورد. همچنین کارگردان موفق نشده است تجسمی قهرمانه نه به کاراکتر شاهسون ببخشید و این شخصیت در فیلم در حد یک تیپ باقی مانده است.

مشکل دیگر فیلم است که اتکای پژوهشی اش صرفا بر مبنای گفته های تنها شاهد ماجرا بوده و مرکز ثقل اثر بر اساس تعاریف بازمانده آن ماجرای تراژیک شکل گرفته است. در حالی که کارگردان برای ساخت فیلمی که قرار است گوشه ای از تاریخ یک مملکت را به تصویر بکشد باید گروهی پژوهشی تشکیل داده و پس از تحقیق و برسی کامل فیلمنامه را می نوشت. همچنین فیلم هیچ کُد یا گفتاری در باب حواشی اتفاقاتی که در سفارت میافتد در اختیار تماشاگر قرار نمی دهد. مخاطبی که به تماشای فیلم «مزار شریف» می نشیند اگر از نظر تاریخی اطلاعات کافی درباره واقعه ترور و کشتار دیپلمات های ایرانی های حاضر در کنسولگری و چگونگی شروع جنگ و تسلط گروهک طالبان بر کشور افغانستان نداشته باشد درک درستی هم از کل روایت فیلم نخواهد داشت .در واقع کارگردان با این پیش فرض که مخاطبش بر این اتفاقات وحوادث تاریخی  اشراف کامل دارد فیلم را ساخته و در نتیجه کل روایت فیلم معطوف به ماجراهای داخل سفارت شده و هیچ اطلاعاتی درباره حوادث خارج از محوطه سفارتخانه و چگونگی رسیدن بحران به مرحله ای که سفارت ایران  تحت اشغال قرار می گیرد به تماشاگر داده نمی شود.

اما با وجود کاستی هایی که عنوان شد دست فیلم «مزار شریف» چندان هم خالی نیست. نقطه قوت آخرین فیلم برزیده ساختار مقبول و استاندارد آن است. فیلم در بخش جلوه های ویژه و سكانس هایی كه با استفاده از پرده كروماكی فیلم برداری شده اند موفق عمل می كند و تروكاژ حتی در پرده بزرگ سینما هم واقعی جلوه كرده و برخلاف سایر فیلم های ایرانی توی ذوق نمی زند. فیلمبرداری علیرضا زرین دست مانند همیشه خوب است و طراحی صحنه و لباس مقبول و کارآمد بنظر می رسد. همچنین موسیقی بهزاد عبدی در فیلم شنیدنی است و در بخش های به اثر گذاری هرچه بیشتر سکانس های تعقیب و گریز و تراژیک فیلم کمک می کند.

نقش آفرینی های فیلم هم همراه با كلیت استاندارد آن پیش می روند و اغلب درخشانند. حسین یاری هرچند به نظر نگارنده انتخاب مناسبی برای بازی در نقش شاهسون نبوده و شمایل قهرمان گونه ای به این كاراكتر نبخشیده اما در نهایت از پس ایفای نقش و ایجاد حس همدلی در مخاطب برآمده. مسعود رایگان هم مانند همیشه در نقشش موفق عمل كرده است. اما بهترین نقش آفرینی فیلم بی شك مربوط به مهتاب كرامتی است كه در نقش سخت زنی افغانی با لهجه عجیبی بین فارسی و پشتو می درخشد. كرامتی در سكانس راز و نیازش با خدا كه دردمند اما امیدوارانه برای مردم محنت كشیده مردمش دعا می كند فوق العاده ظاهر شده است.

«مزار شریف» فیلمی محترم و استاندارد است که می توان تلاش گروه سازنده اش را در همه لحظات آن دید. برزیده با این فیلم ثابت می کند توان کارگردانی آثار بزرگ را دارد و با به دست آوردن کمی تجربه در بخش های فنی مدرن سینما می تواند آثاربهتری نیز در زمینه فیلم هایی با پروداکشن بزرگ بسازد