«نادره ترکمانی» کارگردان سینمای کودک در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس با انتثاد از وضعیت نابسامان سینمای کودک و نوجوان در کشور اظهار داشت: ما سینماگران از سازمان سینمایی توقع داریم که با اتخاذ سیاست‌های حمایتی جدی، روند اصلاحی در حوزه سینمای کودک ایجاد کند و جریان تازه‌ای را برای بازسازی این گونه سینمایی به راه بیندازد؛ چرا که متأسفانه سینمای کودک امروز شرایط مناسبی را سپری نمی‌کند.
وی افزود: انتظار ما این است که این سازمان، با توجه به ظرفیت کارشناسان، پژوهشگران، مسئولان اجرایی و تصمیم‌گیرانی که در آن حضور دارند و از صدور مجوز فیلمنامه تا پروانه ساخت و نمایش را بر عهده دارند، شرایطی ایجاد کند که خروجی فعالیت‌ها به تقویت سینمای کودک منجر شود، نه به وضعیت اسفناکی که اکنون شاهد آن هستیم.
او ادامه داد: البته ما سینماگران کودک همچنان سعی کرده‌ایم انگیزه خود را حفظ کنیم، اما این پرسش جدی وجود دارد که تا چه زمانی می‌توان بدون پشتوانه کافی ادامه داد؟ در مقاطعی نهادهایی همچون حوزه هنری یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وارد عرصه شدند اما خیلی زود کنار کشیدند. حتی دفتر تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش که متولی جشنواره رشد است، می‌توانست و می‌تواند در تولید آثار متناسب با نیازهای آموزشی و تربیتی نقش ایفا کند، اما این ظرفیت نیز به کار گرفته نشد. ما بارها پیشنهاد داده‌ایم که خود آموزش و پرورش باید به شکل جدی وارد حوزه تولید شود. شهرداری هم که در حوزه‌های دیگر، مانند ساخت فیلم درباره جنگ اخیر، سرمایه‌گذاری کرده، می‌تواند در زمینه کودکان و نوجوانان که مستقیماً با مسائل شهری و خانوادگی مرتبط‌اند، ورود مؤثر داشته باشد.
کارگردان فیلم های سینمایی «بازیگوش ها» و «خاله سوسکه» با بیان این مطلب که آنچه اهمیت دارد این است که تولید در حوزه کودک و نوجوان نباید به سالی دو یا سه فیلم محدود شود؛ تصریح نمود: چنین وضعیتی به معنای فقر سینمایی است. نوجوان را نمی‌توان تنها با یکی دو اثر در سال همراه کرد. هرچه نهادهای بیشتری درگیر شوند و سرمایه بیشتری به میدان بیاید، امکان تولید بیشتر و متنوع‌تر فراهم می‌شود. در عین حال، افزایش کمیت می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای کیفیت هم باشد.
این کارگردان سینمای کودک، ضمن ناسالم عنوان کردن سینمای کشور متذکر شد: ما باید فراتر از «سینمای کودک و نوجوان» به «سینمای خانواده» و «سینمای سالم» بیندیشیم. پرسش اساسی من این است: آیا امروز اساساً سینمای سالمی وجود دارد که خانواده‌ها بتوانند با آرامش و اعتماد به سالن‌ها بروند و فیلم تماشا کنند؟ سال‌ها پیش وقتی فیلمی با عنوان «کودک و نوجوان» ساخته می‌شد، برخی پخش‌کنندگان و سینماداران از اکران آن اجتناب می‌کردند، چون تصور می‌کردند مخاطب ندارد و شکست می‌خورد. ما آن زمان تلاش کردیم بگوییم که سینمای کودک و نوجوان همان سینمای خانواده و سینمای سالم است. اما اکنون حتی از آن مرحله نیز عقب‌تر آمده‌ایم.
وی افزود: امروز نه تنها تعداد آثار کودک و نوجوان بسیار اندک است، بلکه از سینمای سالم نیز خبری نیست. در نتیجه، خانواده‌ها ناچارند به سمت آثار غیرایرانی دوبله یا زیرنویس‌شده روی بیاورند؛ آثاری که معمولاً بدون کنترل کافی در دسترس قرار می‌گیرند. این در حالی است که برای کشوری که بودجه‌های کلان صرف ساخت سالن‌های سینما و توسعه فرهنگی کرده، این وضعیت شایسته نیست.
ترکمانی با بیان این مطلب که فراموش نکنیم که حوزه فرهنگ پیچیده‌ترین حوزه هر جامعه است و سیاست‌گذاری و عمل در آن با دشواری‌های بسیار همراه است؛ اظهار داشت: نمی‌توان تنها با شعار یا چند جمله کوتاه به آن پرداخت. امروز ما با فقدان جدی سینمای کودک، نوجوان و خانواده مواجه هستیم و باید این مسئله را صریحاً به سازمان سینمایی، بنیاد سینمایی فارابی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آموزش و پرورش، شهرداری، حوزه هنری و تمام نهادهایی که فرهنگ خانواده را در شعارهای خود جای می‌دهند، گوشزد کنیم.
کارگردان فیلم عروسکی «گورداله» در ادامه گفت و گو با اشاره به فقدان ساخت آثار مخصوص مخاطب نوجوان در سینمای کشور متذکر شد: موضوع نوجوانان در مباحث فرهنگی کشور ما بسیار مغفول مانده است. ما نه تنها در حوزه سینما، بلکه حتی در ادبیات نیز آثار ویژه و مختص نوجوانان نداریم. در زمینه تئاتر، نشریات و حتی فضاهای تفریحی هم وضع به همین شکل است. برای نمونه، در پارک‌ها تجهیزات بازی برای کودکان طراحی شده و فضاهایی برای بزرگسالان در نظر گرفته شده است، اما نوجوانان کاملاً رها شده‌اند. این بی‌توجهی در همه عرصه‌ها دیده می‌شود، از ادبیات گرفته تا نمایش و حتی رسانه‌ای مثل تلویزیون؛ آیا تلویزیون ما برنامه ویژه نوجوان دارد؟ پاسخ منفی است. به همین دلیل است که می‌گویم حوزه نوجوان در یک بلاتکلیفی و بی‌سیاستی مطلق قرار دارد.
او ادامه داد: یادم هست چند سال پیش جشنواره کودک و نوجوان را از هم جدا کردند تا برای نوجوانان جشنواره‌ای مستقل برگزار شود. اما به‌زودی مشخص شد که اساساً تولیدات کافی و قابل‌قبولی در حوزه نوجوان وجود ندارد که بتواند چنین جشنواره‌ای را پشتیبانی کند. این نشان می‌دهد که ما با خلأ جدی در سینمای نوجوان مواجه هستیم.
«نادره ترکمانی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: نوجوان کسی است که با اندکی فاصله به جوانی می‌رسد و قرار است وارد عرصه‌های اجتماعی شود و در فرهنگ‌سازی نقش‌آفرین باشد. با این حال، ما از این گروه سنی مهم به‌شدت غفلت کرده‌ایم. اگر بخواهم در دو دهه اخیر جستجو کنم تا نمونه‌ای شاخص از آثار مختص نوجوانان بیابم، به‌سختی می‌توانم بیش از یکی دو اثر پیدا کنم. حتی در جشنواره‌های متعدد سینمایی که هر سال برگزار می‌شوند، بخش نوجوان عملاً حضور جدی ندارد. این فقدان، هشداردهنده و نگران‌کننده است.
ارسال نظر