علی کثیری/ آنچه وضعیت کنونی جامعه فرهنگی را تحت تاثیرخود قرارداده است رکود اقتصادی درقالب بی سامانی در نهادهای فرهنگی میباشد که خط مشی فرهنگی جامعه را ازطریق وزارت خانه و نهادهای زیرمجموعه ریل گذاری می نماید لذا خروج از رکود از سال۱۳۶۸ درقالب اصل ۴۴ قانون اساسی مبنی برخصوصی سازی ابلاغ گردیده است بخشی از اهداف خصوصی سازی از جمله افزایش کارآیی مولد وتخصصی ونیزایجاد دلبستگی وتوزیع مناسب درآمدها بین مردم وانتقال مالکیت دولتی مدنظر می باشد گرچه خصوصی سازی حاکی ازتغییردرتعادل بین دولت وبازار به نفع بازار است ولی راه های واگذاری آن نیزبه گونه ای تعریف شده است که بخوبی بااعطای معافیت یا اختیار بلندمدت ونیز واگذاری یک بنگاه ازطرف دولت درزمان فعلی بخوبی میتواند فرهنگ مبتلا به اقتصاد نفت را به بخش خصوصی واگذار تا مسئولانه تر درجهت ریل گذاری فرهنگی واقتصادی قدم بردارد.

از سال ۱۳۶۸همراه با خاتمه جنگ تحمیلی و نیزشدت یافتن در اواسط  دهه هفتاد بخش خصوصی  نیز مسئولیت تهیه کنندگی و هدایت  ساختاری ومالی پروژه های پرهزینه جنگ رابرعهده داشت وکم کم با اقتصاد  سینما و دیدگاه  صنعت سینما آشنا می شد لذا بنگاههای اقتصادی اواسط دهه هفتاد در قالب  موسسات فرهنگی و هنری  شروع  به  تشکیل و سرمایه گذاری در بخش سینما نمودند. این بنگاه ها در ابتدا بادید بیشترفرهنگی واردصنعت سینما شده واز طرفی جهت حداکثر سازی سود سهامداران خود شروع به فعالیت کردند که بخشی اعظم ازآن نیزبا اتکاء به بودجه دولتی در قالب ارزشی حمایت بخش خصوصی را دنبال می کرد.

آنچه بیش از هرچیز اهالی فرهنگ وهنر را به ضرورت و اهمیت پیدا کردن راهی جهت استحاله فرهنگ، از فرهنگ محور صرفاً دولتی، به صنعتی دیدن با دید فرهنگی، با ورود به واگذاری ارگانهای فرهنگی به بخش خصوصی  و عملیاتی  نمودن اصل ۴۴ قانون اساسی رهنمون می نماید ورشکستگی اقتصاد سینما و ناتوانی هدف گذاری بخش دولتی و خروج از ریل فرهنگی قطار هدایت و حمایت  بخش  خصوصی می باشد.

لذا ضرورت عملیاتی نمودن خصوصی سازی ارگانهای فرهنگی و نهایتاً با بازگشت به مسیر سود دهی و تعادل بین ریسک و بازده مالی، ارائه راهکاری جهت ادامه مسیر اقتصادی وفرهنگی سینما، درقالب راه اندازی و ارائه اوراق بهادار بورسی با شاخص های خاص فرهنگ سینماست تا بخش خصوصی واهالی فرهنگ باسرمایه گذاری خود بتوانند سینما را از رکود و ورشکستگی فعلی نجات دهند.

 اما سوال اساسی اینجاست که با توجه به ضرورت حداکثرسازی سود سهامداران به عنوان پایه گذاران اقتصاد سینما با توجه به انحرافات احتمالی درآمد حاصل از فروش در مرحله اکران و دیگر متغیر ها درآمدزا، سرمایه گذاری در فرهنگ مقرون به صرفه است؟

آیا اهرم های مالی قدرتمند ارگان های فرهنگی با دراختیار داشتن نقدینگی بالا، در اختیار داشتن بیش از ۵۰%  از اکران  سینمای کشور، قدرت نفوذ  در زمان اکران فیلم ها و نیز متغیر اصلی عدم نیاز به جوابگویی به سرمایه گذار، با ارائه مدل ریسک و بازده سرمایه گذاری های انجام شده در وضعیت رکود طولانی سال۱۳۸۶ الی ۱۳۹۵ تا کی استوار و پا برجا می ماند؟

آیا بنگاه های خصوصی سرمایه گذاری با محاسبات دقیق سود حسابداری و نیاز به جوابگویی به سهامداران، توان رقابت با رقیب دولتی را دارد و در خاتمه آیا می توان در بخش دولتی مسئله خصوصی سازی را عملیاتی  نمود و به سینما با دیدگاه صنعت سینما و اقتصاد محورفرهنگ، با رعایت الگوی فرهنگی ایرانی نگاه نمودتا پاسخگوی  سهامداران خود باشد و بعد از عملیاتی نمودن این فرضیه ها با هدف ارائه خدمات بورسی به سهامداران خود انجام وظیفه نماید؟

دردهه های گذشته از سوی بنیاد سینمایی فارابی و نیز ارگانهای فرهنگی  دیگر، تلاش های  نافرجامی جهت فعالتر نمودن  بخش  خصوصی و واگذاری بخشهایی از فعالیت های تولیدی  درواحدهای  فرهنگی  بعمل آمده است  ولی  با توجه  به ساختار سازمانی ارگانهای دولتی علی الخصوص فرهنگی و وفاداربودن مدیریت کلان جامعه به ثبات ساختاری، دانسته و یا ندانسته ارگانهای فرهنگی، زوال اقتصاد دربخش دولتی و خصوصی را باعث گردیده است.

مطالب فوق با استناد به تعطیلی روز افزون سینماهای  کشور در بخش خصوصی  و دولتی و تقاضای تغییر کاربری سینماها ازطرف مالکان آنها، بیکاری اکثر اهالی سینما ونیز مهاجرت، ازعوامل فنی تا بازیگران مطرح ونیز ساخت پروژهایی خالی از فرهنگ اسلامی و ایرانی به منظور دست یافتن به گیشه صرف و نیز خروج از ریل فرهنگی ارگانهای فرهنگی تحت تاثیر اقتصاد بیمار سینما، نهایتا" ارائه راهکار واگذاری بخش دولتی در قالب اصل ۴۴قانون اساسی و فروش سهام  این ارگانها، در قالب بورس اوراق بهادار را راه کاری می داند تا ازاین طریق شکاف بی برگشت فرهنگ با زاویه دار شدن از فرهنگ ایرانی و اقتصاد ناسالم، به ریل جهت دار و سازنده  برگردد و سودآوری پروژه ها در قالب بررسی اهرم ها و شاخص های اقتصادی ریسک و بازده سرمایه گذاری و زیرشاخص های وابسته تضمین گردد.

با توجه به فرضیات، اهداف، ماهیت سود وابسته به شاخص ها و زیرشاخص های ریسک و بازده سرمایه گذاری و نهایتا" خصوصی سازی و عملیاتی کردن دیدگاه  صنعت سینما با قالب اقتصادی، جهت روشن شدن مسیر، نظریات خبرگان فرهنگی، پیدا کردن  شاخص های  خاص و تغییر رویه درانجام تحقیق با توجه به آرای خبرگان ودیگرمولفه های تحقیق ارائه می گردد.

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، اعتبارات پیش بینی شده برای مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و زیرمجموعه های آن در لایحه سال ۱۳۹۴ معادل ۷۶۹ میلیارد و ۳۲۰ میلیون تومان است و برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمد عمومی معادل ۶ میلیارد و ۱۷۰میلیون   تومان پی ریزی شده است که درنوع خود جای بررسی نسبت به بودجه ۷۶۹ میلیاردی وپیاده کردن الگوی اقتصادی مبتنی بر سهم صنعت سینما و شاخص سودآوری این بخش از نقدینگی کلان با دید صنعتی فرهنگ علی الخصوص سینما و ارگانهای فرهنگی خاص دراختیارگیرنده این ردیف بودجه دارد.

درسناریوی کلی تنظیم ردیف بودجه سال ١٣٩٥ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تقسیم بودجه به ارگانهای تابعه زیان ده، علاوه بر نقدینگی کلان ردیف بودجه مصوب، نگارنده به یادآوری چند نکته علاوه بر جهت دار کردن این پتانسیل اقتصادی  ذیلا" اشاره دارد که می توان در بورس فرهنگی در قالب ارگانهای خصوصی فرهنگی جهت دار شوند:

سرمایه گذاری غیر مستقیم  وتزریق مالی و تامین مالی در بخش فرهنگ از چندین طریق تحت عنوان اهرم مالی و به نوعی عملیاتی پیشنهاد می گردد:

- امور اسپانسرینگ که معمولا در جوامع فرهنگی غربی بیش از ۵۰% از هزینه  تامین مالی تولید را پوشش می دهد و در برگشت هزینه اسپانسر تامین مالی بدون بازگشت می باشد به نوعی که ROCE (بازده سرمایه مالکانه عادی) با اهرم برابر و مثبت ارزیابی می شود.

- تبلیغات در سرمایه گذاری واحد های صنعتی و مشارکت مالی به نوعی که با معیاربازده دارایی ها (ROA) وبازده حقوق صاحبان سهام (ROE) در نوع خاص دارایی های معنوی نمودار را به سمت راست تابع سوق دهد.

- ایجاد بورسی خاص فرهنگ با مدل ریسک و بازده مبتنی برتبلیغات ریسک پذیر 

- ارائه راهکارهای اکران برون مرزی با جذب فاینانسر ارزی جهت تولید وتامین مالی 

- الگو کردن دید صنعتی فرهنگ  در قبال دید اجتماعی خود 

آنچه ما را بیش ازهرچیزبه فکر وا می دارد آن است که:

 با تکیه برمتغیرهای سود سهام، ریل گذاری اقتصادی فرهنگ وصنعت سینما در دستان بورس فرهنگی بر خط (on line ) شکل گرفته و راه اندازی این مقوله اقتصادی دانش بنیان، راهی جهت جلوگیری از زوال فرهنگ واقتصادیست که گریبانگیر صنایع ملی وپایین آمدن ترازمالی صنعت کشورشده است.