شنبه ۷ فروردین ۱۳۹۵ - ۰۳:۰۰

به مناسبت زادروز یک سینماگر؛

خسرو شکیبایی؛ بازیگری ماندگار در تاریخ / از بازی در نقش «مدرس» تا حضوری متفاوت در فیلم «کیمیا»

خسرو شکیبایی

سینماپرس: خسرو شکیبایی بازیگر پرتوانی بود که حضورش در فیلم های متعدد سینمایی و سریال های تلویزیونی باعث شده بود تا طرفداران زیادی را پیدا کند. عده ای او را بازیگری برای تمامی فیلم ها، نقش ها و نسل ها قلمداد می کنند و معتقدند نام این هنرمند تا سالیان دور همچنان در سینمای ایران زنده خواهد ماند.

به گزارش سینماپرس خسرو شکیبایی در ۷ فروردین ماه سال ۱۳۲۳ در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در شناسنامه نامش «خسرو» است ولی خانواده و نزدیکان او را «محمود» صدا می‌کردند. پدر خسرو سرگرد ارتش بود و وقتی او ۱۴ ساله بود بر اثر سرطان از دنیا رفت. او قبل از اینکه وارد عرصه تئاتر شود، در حرفه‌هایی چون خیاطی و کانال‌سازی وآسانسورسازی کار می‌کرد. در ۱۹ سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت کاملا حرفه‌ای بازیگر تئاتر شد. وی فارغ‌التحصیل بازیگری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ با بازیگری تئاتر آغاز کرد، ۵ سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۷ وارد حرفهٔ دوبلوری شد.

این هنرمند تحصيلاتش را در رشته بازيگري در دانشكده هنرهای زيبای دانشگاه تهران به پايان برد. او تا پيش از انقلاب فقط در عرصه تئاتر فعاليت داشت و فعاليت حرفه ای در عرصه سينما را با بازي در فيلم «خط قرمز» به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز كرد. شكيبايی به خاطر بازی در فیلم هامون سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول را در هشتمين جشنواره فيلم فجر به دست آورد.

او سال ها پیش در پاسخ به سوأل خبرنگاری که فیلم «هامون» را نقطه عطفی در کارنامه هنری اش تلقی کرده بود گفته بود:  «نقطه عطف در بازیگری که با تواضع یک بازیگری مثل من منافات دارد، بهتر است بگویم تحولی یا رشدی در من. به نظر من در سینما حس بازیگر مانند کپسول است و مثل این می‌ماند که دوربین به کار می‌افتد تو هم شیر کپسول را بازی می‌کنی و حست را بیرون می‌ریزی. دوربین از حرکت باز می‌ماند و تو مجددا شیر را می‌بندی. برای روشن‌تر کردن مطلب اجازه بدهید سری به صحنه تئاتر بزنیم.   در آنجا پرده که باز می‌شود، چیزی که حاکم است تمرکز است و درست مثل این است که موتوری روشن می‌شود و برخلاف سینما که پشت دوربین هزار اتفاق می‌افتد؛ در تئاتر فقط صحنه است که تپش دارد و بازیگر است که اصلا اسیر قراردادهای تصویری و ژست‌های بی‌پشتوانه که در لحظه ساخته می‌شود؛ نیست. یک لحظه کوتاه در نقش قرار می‌گیری، ‌دوربین قطع می‌شود و این دور شدن و نزدیک شدن به شخصیت آدمی، مثل بادکنکی است که نخش رها شده باشد و نکته مهم و اساسی اینجاست که باید بتوانی کنترل بیشتری از روی صحنه تئاتر داشته باشی و کنترل این قضیه هیچ راهی ندارد به غیر از نیروی ویژه‌ای مثل کارگردان که آن را رهبری کند.   در «هامون» این توانایی در رهبری وجود داشت با سهم بسیار کارگردان و باید بگویم، بهترین ویژگی کار ایشان با بازیگر، آزاد گذاشتن در نحوه ارائه بازی است. بنابراین این نقش باید خوب می‌شد. به هر حال سینما یک کار دست جمعی است و کار گروهی نیاز به مدیریت صحیح بر تمام عوامل دارد و از این نظر فیلم «هامون» مدیون مهرجویی است.»

بازی ماندگار شکیبایی در نقش شهید مدرس نیز از به یادماندنی ترین حضورهای تلویزیونی این بازیگر تواناست.

شکیبایی همچنين براي بازی در فيلم «كيميا» نیز بار ديگر برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول از سيزدهمين جشنواره فيلم فجر شد. شكيبايی بازي در بيش از بيست و سه فيلم سينمايی و نيز مجموعه های تلويزيونی متعددی را در كارنامه خود دارد. وی ۲۸ تير ۱۳۸۷ بعد از مدت ها تحمل بیماری و در میان بهت و حیرت و حسرت جامعه هنری ایران دار فانی را وداع گفت.

خسرو شکیبایی جزو آن دسته از بازیگرانی است که دیگر هیچ گاه در تاریخ سینمای ما تکرار نخواهند شد. شکیبایی بازیگری بود که از شاگردی کردن در عرصه سینما به یک نوع پختگی خاصی رسید که کمتر هنرمندی در عرصه بازیگری توانسته است به آن دست پیدا کند. شکیبایی تنها یک بازیگر نبود. او هنرمندی تمام عیار بود که نه تنها در حیطه بازیگری بلکه در سایر رشته ها از جمله: صدا پیشگی، نویسندگی و... هم دستی بر آتش داشت. علاوه بر تمامی این ها سابقه کار جدی و طولانی اش در عرصه نمایش باعث شده بود تا او اصول بازیگری از جمله: فن بیان، میمیک و امثالهم را به خوبی بیاموزد و از این رو است که بازی های وی در میان مخاطبان آثار سینمایی ایران تاکنون مانا شده اند.

علاوه بر تمامی این ها همکاری خسرو شکیبایی با فیلمسازان بزرگی همچون: سید ضیاء الدین دری، داریوش مهرجویی، ابوالقاسم طالبی، احمدرضا درویش و... سبب شده بود تا اندازه بازی های این هنرمند ارزشمند سینما هیچ گاه افول پیدا نکرده و به بهترین و بالاترین شکل ممکن ادامه پیدا کند. شکیبایی به دلیل مسلط بودن بر کارش و تعهد حرفه ای که نسبت به سینما داشت همیشه به بهترین شکل ممکن نقش های خود را در فیلم ها و سریال ها ایفا می نمود.

بیتا فرهی که نقش مقابل این بازیگر را در «هامون» بر عهده داشت در مصاحبه ای گفته: «همه وجود خسرو حس و حال بود. این را خیلی خوب از او به یاد دارم که در جلوی دوربین و پشت دوربین، تمام حالاتش و وجودش پر از احساس بود و بی نهایت دوست داشتنی و همراه. خاطره ایشان برای من همیشه دوست داشتنی و عزیز است. عده ای معتقدند شکیبایی نقش هامون را با خود تا مدتی می کشید، اما شوریدگی که در هامون داشت به شخصیت خودش برمی گردد؛ یعنی این شوریدگی در وجود خسرو بود و مهرجویی از آن استفاده کرد. او همین شوریدگی را پسندید و آن را با خسرو شکیبایی به سینما آورد.»

 

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.