شنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۴ - ۰۸:۵۰

محرم و روایت تاریخی مذهبی در سینما/۱

هشدار یک منتقد باسابقه سینما به نفوذ جریان شبه روشنفکرانه در تولید آثار مذهبی

محمدتقی فهیم در سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت

سینماپرس: محمدتقی فهیم منتقد سینما هشدار داد: امروزه در تولید آثار مذهبی در سینما نوعی رویکرد شبه روشنفکری نفوذ کرده و برخی سعی می کنند تا با جنجالی کردن فیلمهایشان، خود را در دل مردم جا کنند؛ هر چند که مردم با بینش و آگاهی از این نگاه بیزارند و نمی گذارند به اعتقادات شان خدشه ای وارد شود.

این منتقد باسابقه که همزمان با آغاز ایام سوگواری ماه محرم در مورد چگونگی تولید فیلم های تاریخی و مذهبی با خبرنگار سینماپرس سخن می گفت در همین زمینه ادامه داد: ما باید از خودمان سوأل کنیم چرا تا به امروز تعزیه ها از استقبال خوب مردم برخوردار هستند؟ این به دلیل آن است که کلیت تعزیه هیچگاه تغییر نمی کند و تعزیه ها در چارچوب فرهنگ دینی و مذهبی مردم هستند.

وی افزود: سینماگران ما باید به فرهنگ مردم توجه کنند و به جای آنکه به شکل خرافی و سطحی نگرانه به مسائل مذهبی بپردازند بایستی قصه های خود را بر اساس آموزه های دینی مردم به رشته تحریر در بیاورند تا ستایش مردم را در پی داشته باشند؛ اما متأسفانه به دلیل راحت طلبی فیلمسازان ما امروزه دنبال خلق یک اثر جدید نیستند و وابستگی فکری شدیدی به منابع دیگر پیدا کرده اند.

این منتقد سینما در بخش دیگری از این گفتگو با تأکید بر اینکه تاکنون بسیاری از فیلمسازان آثار مذهبی در ایران به سمت و سوی تابوشکنی پیش رفته اند و قصدشان ایجاد جنجال در جامعه رسانه ای بوده است اظهار داشت: تابوشکنی در آثار مذهبی نه پسندیده است و نه برای مخاطب جذابیت دارد؛ اینکه برخی از فیلمسازان به اصرار می خواهند تصویری از چهره ائمه اطهار (ع) و یا امامان معصوم (ع) نشان دهند نه تنها مسأله ای را حل نمی کند بلکه باعث می شود تا یک تنفر عمومی نسبت به این نوع فیلم ها به وجود آید چرا که فیلمسازان با این کارشان اعتقاد مذهبی مردم را به عبارتی به سخره می گیرند.

وی ادامه داد: این در حالی است که در فیلم های ماندگاری که با رویکرد مذهبی ساخته شده اند ما هیچگاه شاهد چنین اتفاقاتی نبوده ایم. به عنوان مثال در فیلم «الرساله» ساخته مصطفی عقاد ما هیچ تصویری از پیامبر اکرم (ص) و یا سایر امامان معصوم (ع) مشاهده نمی کنیم اما عطر و بوی پیامبر در سراسر فیلم استشمام می شود و با کارگردانی خلاقانه این فیلمساز و استفاده درست وی از عناصر لازم در یک اثر، ما پیامبر را در کنار خود احساس می کنیم.

فهیم با اشاره به اینکه اگر فیلمسازان برای ساخت آثار مذهبی در چارچوب اعتقادات مردم فیلم بسازند هیچ مشکلی برای آن ها به وجود نخواهد آمد خاطرنشان کرد: ما باید در کنار این مسأله به خلاقیت هنری از لحاظ کشمکش دراماتیک داستان نیز توجه داشته باشیم و به جای گرته برداری از آثار بزرگ سینمای دنیا و یا تقلید از سینمای هالیوود دست به تجربه جدید و منحصر به فردی بزنیم.

وی در ادامه سخنانش اظهار داشت: یکی از مهمترین آفت های موجود بر سر راه فیلمسازی مذهبی، نگاه تجاری برخی فیلمسازان و تهیه کنندگان نسبت به این نوع سینماست؛ اگر در دهه ۶۰ و اوایل انقلاب، فیلمسازان با شور و حس و حال معنوی در این حوزه فیلم می ساختند الآن برای آن ها مادیات حرف اول و آخر را می زند و حاضر نیستند به خاطر اعتقادات شان سختی تحمل کنند.

وی با تأکید بر اینکه گویا اعتقادات گذشته از میان برخی سینماگران رخت بسته است اظهار داشت: در حال حاضر اولین نکته ای که برای فیلمسازان حائز اهمیت است داشتن دفترهای تولید با اجاره های سنگین چند ده میلیون تومانی است و اینکه بتوانند با سر و صدا و جنجال آفرینی اقدام به ساخت فیلم کنند؛ این در حالی است که مادی گرایی تمامی خلاقیت های ذهنی آن ها را از بین می برد و باعث می شود تا فیلمسازان مانند گذشته نتوانند فیلم های ارزشمند بسازند.

فهیم در ادامه این گفتگو تصریح کرد: گویا برخی فیلمسازان ما از خود دور شده اند و همین باعث شده تا متن و بطن آثارشان با دیدگاه ها و ارزش ها و باورهای مردم همخوانی نداشته باشد؛ فیلمنامه های ما در زمینه تولید آثار مذهبی و تاریخی نشان می دهد که به نوعی بی سوادی بر سینمای ما حاکم شده و دلیلش هم این است که دیگر هیچ فیلمسازی مانند سال ها قبل برای مطالعه وقت نمی گذارد.

فهیم سپس تأکید کرد: ما در سینمای مذهبی مان نیاز به یک آسیب شناسی جدی داریم تا دیگر شاهد تولید آثاری بر ضد اعتقادات و سلایق مخاطبان نباشیم؛ فیلمسازان ما باید به این امر واقف باشند که برای تولید یک فیلم مذهبی و تاریخی به آنچه از سال ها قبل در بطن مردم نهادینه شده نیاز است و ساخته آن ها بایستی از لحاظ شرعی، عرفی و قانونی از نظرات آن ها تبعیت کند؛ سینمای ما اگر در این راستا گام بگذارد ما می توانیم شاهد تولید آثار خوبی در این زمینه ها باشیم.

این کارشناس سینما با اشاره به اینکه برای تولید یک اثر ساده سینمایی نیاز به حداقل ۸ ساعت مطالعه روزانه است خاطرنشان کرد: فیلمسازان برای تولید آثار مذهبی می بایست مطالعات گسترده ای در زمینه کتب مذهبی، دینی، تاریخی، اجتماعی و... داشته باشند تا بتوانند یک اثر باورپذیر و قابل لمس را برای آحاد افراد جامعه تولید کنند اما متأسفانه بسیاری از فیلمسازان فعلی ما تنها مدعی هستند و نتیجه کارهایشان آثار ضعیفی از آب در می آید که هیچ مخاطبی میل و رغبت برای تماشای آن از خود نشان نمی دهد.

وی در خاتمه گفت: فیلمسازان همواره باید خود را با مطالعه به روز کنند و برای تولید یک اثر تاریخی و مذهبی، پژوهش های مکفی انجام دهند و از خبرگان و کارشناسان علوم دینی و مذهبی برای تولید آثارشان نظر بخواهند تا اثرشان پربار، عمیق و غنی شود.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.