سه‌شنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۴

در گفتگو با سینماپرس مطرح شد

اظهارات جواد انصافی درباره نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز»/ ای‌کاش «پژوهش» پیش درآمدی بر اجرای نمایش‌های آئینی شود

جواد انصافی*

سینماپرس: جواد انصافی نویسنده، بازیگر و کارگردان مطرح نمایش های آیینی سنتی که این روزها با نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز» در تالار سنگلج تهران میزبان علاقمندان نمایش های فولکلور است گفت: این نمایش علاوه بر به وجود آوردن لحظاتی شاد و مفرح برای مخاطبانش، بار علمی زیادی را نیز با خود به همراه دارد و به نوعی می تواند به آن ها مسائل زیادی را بیاموزد.

این کارگردان مطرح نمایش های آیینی سنتی در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز» که حاصل ۵ سال پژوهش علمی من درباره مراسم و آیین های نوروزی است با حضور تعداد کثیری از هنرمندان مطرح سینما و تئاتر کشور از چند روز پیش اجراهای خود را در تماشاخانه سنگلج آغاز کرده و اجرای آن تا ۱۶ اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت.

وی در مورد داستان این نمایش گفت: نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز» درباره دختر پادشاه شهر است که بیمار می‌شود و حکیمان و طبیبان شهر نمی‌توانند آن را درمان کنند. دایه باهوش این دختر در آستانه نوروز و تحویل سال نو تصمیم می گیرد که دختر را میان مردم در شهر ببرد، چرا که معتقد است دختر پادشاه با دیدن شور و حال مردم حالش خوب خواهد شد. دختر همراه با دایه به شهر می رود و از دیدن شادی های مردم و جنب و جوش آن ها به وجد آمده و با تدبیر عمو نوروز و حاجی فیروز حالش رو به بهبود می گذارد و از دیدن فرهنگ غنی هم میهنانش بسیار شاد می شود و حتی به پدر خود اعتراض می کند که چرا سالیان دراز او را از بودن در کنار هم میهنانش دور نگاه داشته است.

انصافی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوأل که آیا زمان اجرای این نمایش که مربوط به آیین های نوروزی است را بعد از تعطیلات نوروز مناسب می داند یا خیر اظهار داشت: ما در ابتدا قرار بود از اوایل اسفند ماه سال گذشته نمایش را روی صحنه ببریم اما از آنجا که مدیران تالار سنگلج قول اجرا را به گروه دیگری داده بودند این امکان برای ما فراهم نشد و متأسفانه دوستانی که در آن زمان اجرا داشتند نیز حاضر نشدند نیم ساعت زمان اجرای خود را تغییر دهند تا ما بتوانیم به صورت ۲ اجرا نمایش مان را روی صحنه ببریم.

وی افزود: بعد از اینکه امکان اجرا در ماه اسفند برای ما فراهم نشد، به دلیل نگاه داشتن حرمت ایام فاطمیه تصمیم گرفتیم این نمایش را با حدود ۱۰ روز تأخیر بجای 7 فروردین از ۱۶ فروردین ماه روی صحنه ببریم چرا که نمایش ما به شدت فضایی شاد و موزیکال دارد و اصولاً نمی تواند در ایام ماه ها و روزهای عزاداری روی صحنه برود.

کارگردان نمایش «کل عنایت» سپس با تأکید بر اینکه موضوعات نوروزی آنقدر جذاب و وسیع است که در هر بازه زمانی می تواند با استقبال زیادی از سوی مخاطبان روبرو شود اظهار داشت:  نوروز در صدر تمامی آیین های ایرانی است و مردم به آیین ها و سنت های کهن آن همچنان پایبند هستند و از جان دل آن ها را انجام می دهند. من این نمایش را بر اساس یک پژوهش ۵ ساله روی صحنه برده ام و حتی در مورد آیین ها و سنن نوروزی یک کتاب با عنوان «نوید بهار و نمایش نوروز و پیروز» به رشته تحریر درآورده ام.

انصافی خاطرنشان کرد: در این کتاب که نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز» برگفته از آن است، بحث های علمی ، جامعه شناسی و روان شناسی و… نهفته است . اگر نمایش ما را تمــاشا کنید می بینید که در آن موضوعاتی مطرح می شود که برای خیلی از آدم ها باورنکردنی است . مطلبی که تا به حال به آن توجه نکرده اند. به عنوان مثال شاید کمتر کسی بداند که نام حاجی فیروز در ابتدا «خواجه پیروز» بوده است و بعدها این نام معرب شده و به عنوان حاجی فیروز در میان مردم معروف شده است.

وی ادامه داد: ما در این نمایش سعی کرده ایم که بار علمی سنت های نوروزی را با زبانی شیوا و طنز به نحوی که حوصله مخاطبان را سر نبرد به آن ها بیاموزیم چرا که همانطور که قطعاً اطلاع دارید موضوعات نوروزی سراسر پر از مفاهیم علمی است. مثلاً ما در مورد خانه تکانی که همین پاک سازی محیط زیست امروزی است و در سراسر دنیا شهرداری ها روی آن مانور زیادی می دهند یک اطلاع رسانی علمی انجام داده ایم و یا اینکه در این نمایش به مخاطبان می گوییم که سبز کردن سبزه تنها نمادی برای سبزی سفره نیست، اصل آن یک آزمایشگاه کوچکی بوده است که مادران ما با سبز کردن انواع سبزه ها می سنجیدند که با آب و هوای آن سا ، کدام بهتر سبز شده است و بعد در کشاورزی آن را می کاشتند.

این سیاه باز پیشکسوت کشورمان سپس با تأکید بر اینکه حتی رقص های فولکلوریک ما نیز پشتوانه علمی دارند اظهار داشت: ما در کشورمان رقص های محلی و فولکلوریک بسیاری داریم که از جمله آن ها می توان به رقص چوب اشاره کرد. این رقص چوب ما هم پشتوانه ای علمی و تاریخی دارد و از آنجا که از زمان حمله مغول ها به ایرانیان اجازه داده نشد تا به شمشیر بازی بپردازند مردم تصمیم گرفتند رقص چوب را جایگزین شمشیر بازی کنند. ایرانیان تنها قومی بودند که با هر دو دست شمشیر می زدند و به همین دلیل است که در رقص چوب نیز از ۲ چوب استفاده می شود و این رقص بیشتر شباهت به رزم دارد.

انصافی در خاتمه این گفتگو ضمن ابراز گلایه از اینکه در ایران تنها ۲ یا ۳ کارگردان تئاتر هستند که برای اجرای آثارشان کار پژوهشی انجام می دهند گفت: من فکر می کنم باید جوان ها را تشویق کرد که به سمت آیین های خودمان بیایند ، بعد پژوهش کنند و آن را تبدیل به نمایش نمایند . حداقل این است که این نمایش ها را ببینند تا جرقه نوینی در ذهن آن ها به وجود بیاید.

گفتنی است؛ جواد انصافی، احمد آهسته، محمدرضا قربانی، حمید رئوف‌تبار، رضا معراجی، امیرمحمد انصافی، محمدرضا لوانی، فروغ یزدان، نیلوفر سیاری، مهتاب شکریه‌زاده، فرشته اعظمی و تینا نوروزی از بازیگزان این نمایش هستند. نمایش «عمو نوروز و حاجی فیروز» تا ۱۶ اردیبهشت ماه ساعت ۱۸:۳۰ در تماشاخانه سنگلج روی صحنه است. حامد نصرآبادیان نیز طراحی حرکات موزون این نمایش را بر عهده داشته است.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.