سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۶

نگاهی به فیلمی از لوک بسون

«اتوماتا»؛ اعتراض پست‌مدرن به برده‌داری نوین

فیلم سینمایی اتوماتا*

سینماپرس: عباس کریمی عباسی/ «اتوماتا» تازه ترین فیلم ساخته شده از متن لوک بسون؛ فیلمساز مولف فرانسوی و تهیه کننده این فیلم است که اعتراضی هنری به برده داری نوین و تمامیت خواهی نوع بشر با استفاده از زبان سینماست.

فیلم با صحنه ای بارانی در آینده ای نزدیک آغاز می شود و بر اسیدی بودن باران از همان ابتدا توسط  سیستم هشدار اتومبیل پلیس و بارانی شفاف وی تاکید می شود تا میزان تهدید زندگی ماشینی را در ذهن تماشاگر جا بیاندازد. قتل یک روبات توسط افسر پلیس و گزارشات پیاپی از حمله و تغییر رباتها بازرس شرکت روبات سازی را که زنی باردار دارد نگران می کند و با روی دادن برخی حوادث زندگی اش تغییراتی ناگهانی می کند.

بسون اگر چه این روزها در هالیوود فیلم می سازد اما از مولفه های خود دست نکشیده است و انها را به گبه ایبانز کارگردان اسپانیایی زبان فیلم انتقال داده است. انتخاب آنتونیو باندراس برای نقش اول فیلم آگاهانه صورت گرفته و وی خواسته تا از چهره خاص او با آن خطوط عمیق کنار چشم و ابروان رو به پایین غمگین استفاده تصویری کند و فضای حزن آلود زندگی در اتوماسیون محض حاصل از تکنولوژی را متذکر شود. وی حتی به این بسنده نمی کند و در کنار تراشیدن موی باندراس شخصیت های فیلم را خاک آلود و دوده آلوده به تصویر می کشد تا با فضای اصلی فیلم هماهنگی معنایی داشته باشند.

«اتوماتا» اعتراض پست مدرن بسون به برده داری است که در این فیلم رباتها نمایندگان بیرونی آن هستند. رباتهایی که رفته رفته خود صاحب اندیشه می شوند و فکر می کنند که چرا باید برده انسانها باشند و راه می افتند تا دور از اجتماعات بشری برای خود تمدنی آزاد ایجاد کنند.

رفتار و گفتار رباتها در صحنه ای که مامور پلیس به آنها تیرانداز می کند یادآور مظلومیت برده های قرن هفده و هجده میلادی است که بعدها خواستند مثل بقیه انسانها آزاد باشند و ابتدا با دلیل و برهان و اعتراضات مدنی این کار را انجام دادند اما رفته رفته نه تنها نتیجه نگرفتند که این حق خواهی به کشتار و زندان رفتن آنها ختم شد؛ اتفاقی که سرآغاز شورش و شکل گیری جنبش های ضد برده داری مسلح برای احقاق حق شد.

نکته دیگر فیلم نگاه بدبینانه بسون به عنوان نویسنده متن به دنیای آینده و تکنولوژی است که انسانها را برده خود می کند. وی پیش از این نیز در فیلم هایی نظیر عنصر پنجم برداشت خود را از دنیای آینده ای که امروز بناهای آن پی ریزی می شود به تصویر کشیده و عشق را عنصر پنجمی معرفی کرده بود که ارزشش از همه تاسیسات و یافته های علمی ان زمان بیشتر است. نوعی حمله زیرکانه به تکنولوژی صرفی که ادمها را ماشینی کرده است.

«اتوماتا» نیز همین نگاه را ادامه می دهد و فرزندی که در پایان فیلم به دنیا می آید و از قرار دختر است تا نماد زایش و ادامه نسل بشر باشد. نسلی که قرار است طبق تعالیم پدر و مادری که ناخواسته به شورش علیه نظام برده داری رباتیک برخاسته اند یاغی باشد و در برابر تکنولوژی سر خم نکند بلکه تکنولوژی را به خدمت خود درآورد.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.