دوشنبه ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۱:۱۸

درد دل‌های کارگردان«ملکه» در«سینما روایت»

فهیم: فیلمی که در بدنه حکومت ساخته می‌شود باید به آرمانهای سفارش دهنده وفادار باشد

محمدتقی فهیم و محمدعلی باشه آهنگر در جلسه نقد و بررسی فیلم سینمایی «ملکه»

سینماپرس: جلسه دیشب «سینما روایت» علاوه بر نمایش فیلم «ملکه» شاهد برخی گفتگوهای جنجالی میان کارگردان و منتقدان فیلم نیز بود.

سینماپرس: شانزدهمین جلسه نمایش فیلم سینماروایت با نمایش فیلم سینمایی «ملکه» ساخته محمدعلی باشه آهنگر برگزار شد. «ملکه» داستان دیده بان جوانی است که با پیدا کردن یک دیدگاه، موقعیتهای اساسی دشمن را بررسی می کرد.

فهیم: باشه آهنگر یکی از سه فیلم ساز معتبر دفاع مقدس است

در این نشست محسن یزدی میزبان محمدتقی فهیم منتقد و محمدعلی باشه آهنگر کارگردان فیلم بود. در ابتدا فهیم گفت: «محمدعلی باشه آهنگر یکی از آن فیلمسازانی است که اتفاقا با شناخت وارد گود شده و فردیت خودش باعث ترقی اش شده و نه سیستم فرهنگی. به جرات می توانم بگویم که باشه آهنگر یکی از سه فیلم ساز معتبر دفاع مقدس است.»

فهیم افزود: «فیلمسازان ما به جای فیلمسازی، متن می نویسند و مرتب از زبان کاراکترهایشان حرف می زنند در حالی که آهنگر این گونه نیست. در فیملهای آهنگر کاراکتر به جای آن که داد بزند با اکتها و احساسش بر مخاطب اثر می گذارد که باید گفت فیلمسازی به این شیوه دشوار است.»

فهیم که سعی داشت ۳۰ درصد کار باشه آهنگر را نقد کند و معتقد بود۷۰ درصد فیلم ملکه حرفه ای و بدون اشکال ساخته شده است، اظهار داشت: «فیلم رگه های فرم گرایانه ای در خود دارد. ای کاش باشه آهنگر به آن سمت نمی رفت و فیلم را دستخوش فرم گرایی نمی کرد.»

به شهدای فیلم نامه ام قسم تمامی فیلم نامه برآمده از اسناد موجود از جنگ است

محمدعلی باشه آهنگر در ابتدای صحبت های خود به تازه ترین پروژه سینمایی خود اشاره کرد و گفت: «فیلم نامه تازه ام («سرو زیر آب») در مورد دفاع مقدس است که آماده شده و به ۲-۳  ماه انتهایی جنگ می پردازد. در این فیلم ادای دینی به شهدای گمنام کرده ام.»

باشه آهنگر افزود: «فکر می کردم فیلم تا اسفند سال گذشته آماده می شود اما دوستانی وعده داده بودند خلف وعده کردند.»

وی گفت: «شهریور ۹۱ فیلم نامه را نوشتم و ۱۸ صفحه را دادم، ۶ ماه بعد که برای جواب رفتم به جای صحبت درباره متن پیرامون «بیداری رویاها» و «ملکه» حرف زدند. آیا واقعا در این ۶ ماه فیلم نامه را نخوانده بودند؟ به شهدای فیلم نامه «سروزیرآب»ام قسم تمامی فیلم نامه برآمده از اسناد به جامانده و موجود از جنگ و خانواده شهدا است. من هیچ کدام از شخصیت های فیلم هایم را از خودم ننوشتم.»

وی افزود: «از ارتش جمهوری اسلامی سپاسگزارم که از فیلم حمایت مالی نکرد اما فیلم نامه ام را بدون تغییر تائید کرد.»

 

مدیران ما باید فیلمسازانی چون باشه آهنگر را روی سرشان بگذارند و حلوا حلوا کنند

محمدتقی فهیم با ذکر خاطره ای از سالهای حضورش در انجمن منتقدان خانه سینما گفت: «به یاد دارم روزی در انجمن منتقدان خانه سینما جلسه ای داشتیم که جواد طوسی خبر آورد یکی از فیلمسازانی که چندخطی درباره فیلمش نوشته بودم آمده سراغم! به سراغ فیلمساز که رفتم صراحتا مرا به این متهم کرد که او را از نان خوردن انداخته ام و زندگیش را از بین برده ام!»

فهیم افزود: «محمدرضا هنرمند یک بار در یادداشتی برای مجله «سینما» من را مگسی قلمداد کرده بود که در کیهان قلم می زند و سپس گلایه کرده بود که امثال ایشان می خواهند فیلم بسازند و ما نمی گذاریم!»

فهیم خطاب به برخی مدیران بیان داشت: «اتفاقا مدیران ما باید فیلمسازانی چون باشه آهنگر را روی سرشان بگذارند و حلوا حلوا کنند. او خالصانه در ژانر دفاع مقدس کار می کند اما این منافی این مساله نیست که فیلمی که در بدنه حکومت ساخته می شود باید به آرمانهای سفارش دهنده وفادار باشد. مثلا در فیلمی مانند «ملکه» نمی توان به راحتی گفت افسر عراقی هم قربانی وضعیتی است که بر او حاکم شده!»

 

من جمله ای از رهبر انقلاب اسلامی را بیان کردم

باشه آهنگر با بیان اینکه من کتک خوردنم ملس است، افزود: «هر فردی آزاد است هرطور که دوست دارد فیلم را ببیند و درباره آن نظر بدهد اگر غیر از این بخواهد باشد درست نیست. فیلمی که اتفاقات را براساس زمان وقوع بیان کند ناقص است و اثری کامل است که دلالت روز داشته باشد. اثری که دلالت روز نداشته باشد محکوم به نابودی است.»

باشه آهنگر اظهار داشت: «من تاریخ نگار نیستم و قرار نیست تاریخ را هم روایت کنم، تحلیل بر متن است که ماندگاری یک اثر را سبب می شود. امام خمینی (ره) جمله ای درباره عراق دارند با این مضمون که «به قسم خدا عراقی ها هم مثل ما هستند و فقط یک دیکتاتور آنها را زور کرده!» این عین جمله ای است که در فیلم هم می شنویم. اما همه به دلیل همین جمله از من ایراد می گیرند. من از خودم که حرف نزدم. من جمله ای از رهبر انقلاب اسلامی را بیان کردم. نعوذبالله اگر امام (ره) اشتباه کرده اند بیایید بگویید!»

 

امام (ره) می گفتند ما با مردم عراق جنگ نداریم

باشه آهنگر افزود: «از شهریور ۵۹ تا بهمن ۶۲ عراق یک طرفه می جنگید. ما حتی یک حمله هوایی به یکی از شهرهای عراق هم نداشتیم. چرا؟ چون امام (ره) و دیگر بزرگان می گفتند ما که با مردم عراق جنگ نداریم. حتی بعد از بهمن ۶۲ که فرمان حمله متقابل صادر شد باز هم بنا بر این شد که صبحها به مردمان عراق اعلان کنند تا از جان خود دفاع کنند و بیرون بروند و بعد فرمان حمله صادر می شد.»

وی بیان داشت: «من آدم جنگ هستم و به اندازه خودم جنگیده ام، من با ابوذر طبرزدی در عملیات شکست حصر آبادان هم رزم بودم و در محاصره، ۱۰۳ اسیر گرفتیم و به هیچ کدام هم آسیب نزدیم چون استدلال داشتیم. دلیلمان هم این بود که خداوند برای رزمنده جهادگر حدود تعریف کرده است. رزمنده باید شور و شعور را با هم داشته باشد و رزمنده بدون شعور می شود همین داعش!»

 

من می توانم دهه شصتی فکر کنم و فیلم نامه ای را در یک هفته بنویسم

آهنگر پیرامون سکانس خودکشی سرگرد عراقی گفت: «آن سرگرد نمادی از صدام است و مبتنی بر حرف امام (ره) که فرمودند «صدام اگر مرد بود مثل هیتلر خودکشی می کرد». اینکه «سیاوش» کاراکتر اصلی فیلم مانع از خودکشی این سرگرد می شود هم ناشی از شعور او است.»

وی تاکید کرد: «من می توانم دهه شصتی فکر کنم و فیلم بسازم که اتفاقا فیلم نامه آن را ۱ هفته ای می نوسیم! اما چنین آثاری جایگاهی در سینما ندارند.»

 

من آدمهای داستانم را از جیبم نمی آورم

فهیم در دفاع از باشه آهنگر اظهار داشت: «صحبتهای ایشان یک مانیفست خوب است و البته خیلی خوب هم تفاوت جبهه ما و جبهه دشمن در آن مشخص است اما فکر می کنم «ملکه» در این مانیفست جایی ندارد.»

وی افزود: «تحول «سیاوش» به نفع تفکری است که می گوید سرباز عراقی هم بیگناه است و بخشی از فیلم هم دور از واقعیت است.»

همین چند جمله فهیم سبب شد تا باشه آهنگر از او بپرسد: «آقای فهیم شما در کدام جبهه جنگیده اید؟»

باشه آهنگر گفت:«شما اگر قاعده بازی را آن طور که ما در آبادان دیدیم می دیدی این طور قضاوت نمیکردید. در آن زمان آبادان به یک زمین سوخته تبدیل شده بود. همین غلام ذرقانی که «سیاوش» کاراکتر اصلی فیلم را از او الهام گرفتم یک جانباز ۷۰ درصد است. من که آدمهای داستانم را از جیبم نمی آورم.»

 

من برای رفتن بالای بویلر حتی جرثقیل هم نداشتم

باشه آهنگر با گلایه از کنایه هایی که به فیلمش می زنند، افزود: «شخصا نقد جدی دارم با تحریف اتفاقات دفاع مقدس در یک سری از فیلم های سطحی. شما می دانید من برای رفتن به درون پالایشگاه آبادان جگرم خون شد؟ شما می دانید که من برای رفتن بالای بویلر حتی جرثقیل هم نداشتم؟! اینها را نمی دانید و مرتب کنایه می زنید.»

آهنگر ادامه داد: «جنگ مملو از اتفاقات مختلف است و به مانند تمامی پدیده ها مقوله ای نسبی است. در سینما سیاه و سفید کردن شخصیتها آغاز نابودی است. اجازه رهایی در این دریای غوطه ور را نمی دهند و برای همین است که اثر خوب کم تولید می شود. چرا سکانس پایانی فیلم را نمی بینید؟ در آن سکانس نمایی زیبا از شهری را می بینیم که با رشادتها و ایستادگیها به امروز رسیده است.»

آهنگر در پایان با گلایه از اینکه کسی پیدا نمی شود که یک نقد ساختاری از فیلمش داشته باشد، افزود: «فیلم من سکانس ها و شخصیت های دیگری هم داشت، می خواهید دست تان را ببوسم و بگویم یک نقد ساختاری از فیلم من بگیرید؟ چرا کسی از شخصیت «سیف الله» نقد نمی کند؟»

 

 

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.