سینما پرس: گروه تلویزیون/ معصومه حداد: گسترش تکنولوژی دیجیتال در سال های اخیر به صدا و سیما این امکان را داده که بدون نیاز به امکانات فنی گسترده و صرف هزینه فراوان، شبکه های جدیدی را راه اندازی کند. شبکه هایی مانند: «شبکه مستند»، «شبکه نمایش»، «شبکه ورزش»،«شبکه بازار» و «شبکه شما» که برخلاف شبکه های قدیمی تر همچون: «شبکه یک»، «شبکه دو» و... نیازی به تجهیزات گسترده همچون: نصب فرستنده در نقاط مختلف کشور ندارد و با داشتن یک دستگاه «ستاپ باکس»، امکان دریافت تمامی این شبکه ها برای مخاطبان در تمامی نقاط کشور فراهم می شود.

«شبکه های تامینی» برخلاف شبکه های تولیدی که از سیر تا پیاز برنامه هایشان را تولید می کنند، صرفا برنامه های شبکه دیگر را «بازپخش» می کنند و تولید برنامه مستقل ندارند و به همین دلیل شبکه های ارزان تری هستند که با هزینه ای اندک می توان آنها را راه اندازی کرد.

البته این همه کار نیست و نحوه چینش این برنامه ها در کنار هم که از آن با عنوان «چیدمان کندکتور» نام برده می شود، موضوع مهمی است که در صورت سلیقه به خرج دادن از سوی دست اندرکاران شبکه می تواند چنین شبکه هایی را به شبکه های جذابی تبدیل کند.

اما اغلب این شبکه ها از همین نقطه دچار ضعف هستند و کندکتور آنها یا با بی سلیقگی چیده می شود و یا به جای گزینش برنامه های مناسب، با برنامه های دم دستی و سهل الوصول پُر می شود. مثلا در ساعات مختلف شبانه روز که شبکه مستند را نگاه کنید، می توانید شاهد پخش مستندی جنگی از این شبکه باشید که در طول روز چندین بار تکرار می شود! در همین شبکه مستندی علمی مختلفی پخش می شود که از روی رایانه های موجود در فیلم ـ از آن نوع رایانه ها که کیس آن زیر مانیتور قرار می گیرد ـ توانید حدس بزنید به این برنامه متعلق به دوره «عهد بوق» است و به همین دلیل موضوع های آن آنقدر کهنه و تکراری است که حتی برای کودکان امروز هم حاوی نکته تازه ای نیست؛ حال آنکه مستندهای علمی گاه تنها یک سال تاریخ مصرف دارند و با پیشرفت علم موضوع های آنها نیز کهنه می شود و موضوع هایی جدید جایگزین آن می گردد.

شب گذشته (پنج شنبه اول تیرماه ) شبکه تامینی نمایش در اقدامی جالب توجه برنامه ای با نام «سینما پُشت پرده» پخش کرد. این برنامه جزو برنامه های تامینی محسوب می شود. بیننده در نگاه اول تصور می کند این برنامه با هدف نمایش پشت صحنه فیلم های هالیوودی ساخته شده است. در بخش های مختلف برنامه دست اندرکاران فیلم سینمایی «مقصد نهایی 2» محصول سال 2003 به بیان نحوه شکل گیری سکانس های اکشن فیلم می پردازند و این صحنه ها نیز نمایش داده می شود. صحنه هایی سرشار از خشونت که مثلا در آن نیزه ای چوبی از پشت وارد سَر بازیگر شده و از پیشانی او خارج می شود، در جایی دیگر فردی در حین حرکت منفجر می شود، فردی دیگر در بستر آتش می گیرد، جنازه فرد دیگری تکه تکه می شود و دست سوخته اش در حال آتش گرفتن روی میز می افتد و...

در کنار این صحنه های خشن، افرادی هم در برنامه حضور یافته و از تجربه پس از مرگ و بازگشت دوباره به زندگی و پیش بینی وقایع و ماجراها سخن می گویند و.... این دو بخش قرار است مکمل هم باشد چون موضوع فیلم مقصد نهایی هم پیش بینی برخی حوادث پیش از وقوع آنهاست اما حرج و تعدیل های فراوان و نحوه چسباندن این فیلم ها به یکدیگر به قدری ضعیف و آزار دهنده است که مخاطب حس می کند همزمان شاهد پخش دو برنامه متفاوت است. مکمل این صحنه ها نیز یک نریشن است که هم در تایید فیلم است و هم در مذمت آن تا خدای ناکرده شائبه تبلیغ فیلمی امریکایی از شبکه نمایش پیش نیاید!

پس از پایان این برنامه نیز دوربین شبکه نمایش به سراغ مردم رفته و نظرهای آنها را درخصوص شبکه نمایش می پرسد. نظرها تماما مثبت است و البته گاهی نظرهای شاهکاری هم شنیده می شود که مثلا مخاطبی می گوید: «شبکه خوبیه، آموزنده ست»! واقعا اگر شبکه نمایش آموزنده باشد، پس شبکه مستند چه خواهد بود؟!

متاسفانه در صدا و سیما این مسئله مرسوم است که در شروع هر فعالیتی، بدون توجه به تجربه های پیشین دوباره شیوه «آزمون و خطا» در پیش گرفته می شود و همچنان این گونه مصاحبه های کم ارزش که هیچ تاثیری هم در افزایش مخاطبان یک شبکه ندارد، مورد توجه قرار می گیرد. گذشته از این مشخص نیست اگر قرار است برنامه های چنین شبکه ای صرفا تامینی باشد، چرا کمی سلیقه به خرج داده نمی شود و برنامه های بهتری برای پخش انتخاب نمی شود؟ در صدا و سیما سال هاست برنامه ای با نام «شما و سیما» تولید می شود که در آن گزارش های پُشت صحنه تولیدات تلویزیونی تهیه و عرضه می شود. شبکه ای مانند نمایش می تواند هنگام پخش هر کدام از فیلم ها و سریال های ایرانی خود، یکی از این گزارش های پشت صحنه را به شکل خلاصه و موجز پخش کند تا هم بخشی از آنتن شبکه تامین گردد و هم اینکه برنامه های مختلف با یکدیگر پیوند و ارتباط داشته باشند. شاید آن وقت دیگر نیاز به پخش برنامه های قدیمی و تاریخ گذشته هم نباشد.

انتهای پیام/ م.ح ـ ب. ب