به گزارش سینماپرس، انتشار فهرست اشخاص حقیقی و حقوقی که در سال ٩٧ از سوی معاونت توسعه مدیریت و منابع این وزارتخانه در قالب فعالیتهای فرهنگی، هنری و دینی حمایت شدهاند، توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام شجاعانهای بود که باید مورد توجه وزارتخانههای دیگر و سایر سازمانها و نهادها هم قرار بگیرد. اما در این فهرست نکات مهم و البته مبهمی هم دیده میشود. نکاتی که نشان میدهد هنوز در حوزه فرهنگ و هنر به نگاه واحد و کاملی نرسیدهایم، یا شاید هنوز این دو حوزه را جدی نگرفتهایم.
در این جداول به اشخاص حقیقی در قالب فعالیتهای فرهنگی، هنری و دینی به میزان ١٤ میلیارد و ٩٠٠ میلیون و ٥٠٠ هزار ریال و به اشخاص حقوقی در قالب ١٦١ مورد که بالغ بر یک هزار و ٣٠٥ میلیارد ریال جهت حمایت از فعالیتهای فرهنگی، هنری و دینی آنهاست، کمک شده است. رقمهایی که براساس دستورالعمل فصل پنج لایحه بودجه کل کشور پرداخت شده در فهرست نهادهای حقوقی، به مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی یکمیلیارد تومان، مجمع ناشران انقلاب اسلامی ۷۵ میلیون تومان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دومیلیارد و ۲۰۰میلیون تومان، انجمن قلم ایران ۳۰میلیون تومان، دانشگاه ادیان و مذاهب ۲۵۰ میلیون تومان، دانشگاه مفید ۲۵۰ میلیون تومان، دفتر شعر جوان ۲۰۰ میلیون تومان، شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان قم ۷۰ میلیون تومان و مرکز اسناد انقلاب اسلامی ۲۰۰ میلیون تومان کمک شده است.
این موسسه پولدار
یکی از موارد در جداولی که وزارت ارشاد منتشر کرده است، باعث تردید و سردرگمی میشود، درمورد «موسسه فرهنگی، هنری کارآفرینان فرهنگ و هنر» است. قراردادی که وزارت ارشاد با این موسسه بسته، ۴۲ میلیارد ریال بوده است. چیزی که باعث حاشیه برای این موسسه شد این بود که اینها با قراردادی که با ارشاد بستهاند، قرار است نظارت بر چاپ کتاب را بهعهده بگیرند، اما وزارت ارشاد با خبری که منتشر کرده، این مساله را تکذیب کرد و نوشت: «پس از انتشار خبری درباره قرارداد تطبیق کتاب با ضوابط نشر با یک موسسه خصوصی و بازنشر آن در فضای مجازی، توضیحات زیر در این خصوص ازسوی معاونت فرهنگی ارائه شد.
فعالیتهای نظارت بر کتاب و نشر یک امر نظارتی است و براساس ماده ۸ قانون مدیریت خدمات کشوری، امر نظارت از وظایف حاکمیتی است و به موجب تبصره ماده ۲۴ همان قانون، امور حاکمیتی قابل واگذاری نیست. بر این اساس بدیهی است که علیالقاعده بررسی کتاب از جمله امور حاکمیتی است و به موجب هیچ قراردادی قابل واگذاری نیست.
اما امور اجرایی و اداری آن میتواند به موجب ماده١٣ قانون مدیریت خدمات کشوری واگذار شود. براساس این قانون امور تصدیهای اجتماعی، فرهنگی و خدماتی با رعایت اصول بیستونهم و ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از طریق توسعه بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و موسسات عمومی غیردولتی تعیین صلاحیت شده و با نظارت و حمایت دولت انجام میشود که براساس بند ۲ همین ماده خرید خدمات از بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و موسسات عمومی غیردولتی از جمله این امور است.
در همین راستا این وزارتخانه برای اینکه بتواند نظارت بر حوزه نشر و کتاب را با دقت، سرعت و بدون استخدام در دستگاه اجرایی و فربهکردن دولت به نحو احسن انجام دهد، امور اجرایی و اداری این حوزه را از طریق قرارداد به یک موسسه واگذار کرده است. به موجب همین قرارداد امر بررسی و تطبیق براساس ضوابط نشر و ابلاغیات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چارچوب قانون، تحت نظارت معاونت امور فرهنگی و دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی انجام میشود.
بر این اساس، نظارت بر کتاب و نشر برخلاف تفسیر و برداشت صورتگرفته، خصوصیسازی نشده، بلکه امور اجرایی و اداری آن به موجب قرارداد مطابق مقررات به موسسه کارآفرینان فرهنگ و هنر بهعنوان یکی از موسسات دارای شرایط ارائهدهنده خدمات مذکور سپرده شده است.»
اما بازهم حواشی پیرامون این موسسه با این توضیحات حل نمیشود، طبق گفته وزارت ارشاد، مکانیسم پرداخت حقالزحمه بررسیهای اداره کتاب از طریق این موسسه پرداخت میشده است. اما متولی و مسئول اصلی ممیزی، خود اداره کتاب است. چرا وزارت ارشاد باید این موسسه را برای ممیزی کتاب انتخاب کند؟ ضمن اینکه در چارت وزارت ارشاد و امر ممیزی، این موسسه هیچ جایگاهی ندارد. طبق مواد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، مسئولیت ممیزی متوجه ارشاد است، ولی این شکل از قرارداد، مسئولیت را متوجه پیمانکار مورد نظر کرده است، مخصوصا در یکی از مواد قرارداد صریحا ذکر شده همه عواقب و مسئولیتهای بعدی متوجه پیمانکار که این موسسه کارآفرینی است، خواهد بود! یعنی مسئولیت وزارت ارشاد زیر سوال میرود!
ترویج کتابخوانی با ۱۱ میلیاردتومان
یکی از نکات مهم این جدول، اختصاص رقم ۱۰ میلیارد و ۹۸۲ میلیون تومان به ۹ موسسه برای انجام نشر و ترویج کتابخوانی است. موسسه فرهنگی، هنری کارآفرینان فرهنگ و هنر، انجمن قلم ایران، بنیاد ادبیات داستانی، شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان قم، مجمع ناشران انقلاب اسلامی، موسسه پیام امام هادی(ع)، موسسه خانه کتاب، موسسه شهرکتاب و موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران برای گسترش امر کتابخوانی کمک مالی دریافت کردهاند. آیا وضعیت کتابخوانی در سال گذشته شرایط بهتری داشته است؟ وزارت فرهنگ و ارشاد میتواند آماری از تاثیر این سازمانها بر میزان کتابخوانی منتشر کند؟ آیا میشود بهطور دقیق از محل مصرف این کمکها اطلاعاتی بهدست آورد؟ ترویج کتابخوانی بهمعنی خرید کتاب و توزیع رایگان آنها بوده است یا برگزاری مسابقات کتابخوانی که تکراری و قدیمی است؟ بهتر نبود تمام این رقم دراختیار یک موسسه بود و یک برنامه مدون و جامع برای ترویج کتابخوانی طراحی میشد؟
طفلی به نام موسیقی
از ردیف ۲۵ تا ۳۳ این فهرست، به انجمن موسیقی ایران اختصاص دارد. ۵۵۰ میلیون تومان تمام کمکی است که به این انجمن شده، اما نکته جالب اینجاست که در شرح اقدامات اختصاص این بودجه آمده است: «برای انجام صیانت از موسیقی ملی.» اما دوباره سوالاتی بابت این بخش بهوجود میآید. تعریفی که از موسیقی ملی در این جدول شده، منطبق بر چه ویژگیهایی است؟ آیا اعتبار موسیقی ملی ایرانی برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیم میلیارد تومان است؟ مدیران ارشاد از درآمدهای مافیاهای موسیقی خبر دارند؟ این رقم در برابر درآمدهای آنها یک شوخی نیست؟ این رقم در کجاها و به چه شکلی خرج شده است؟ چه میزان از این رقم به تربیت نیروهای اصیل و آگاه موسیقی اختصاص یافته است؟
از ردیف ۳۸ تا ۴۱ به بنیاد فرهنگی، هنری رودکی تعلق دارد. ۶ میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان به این بنیاد کمک شده و در مقابل از آنها «انجام فعالیتهای هنری»، «ارتقای فرهنگ عمومی و صیانت از موسیقی» و «حمایت از ارکستر ملی سمفونیک» خواسته شده است. نکته جالب اینجاست که برای حمایت از ارکستر ملی تنها ۸۰۰ میلیون تومان اختصاص یافته که با توجه به تعداد بالای نوازنده رقم پایینی است. حمایت از ارکستر ملی، بخشی از انجام صیانت از موسیقی ملی است.
کلک یا منع قانونی؟
کمکهای وزارت ارشاد به موسسات و نهادهایی مانند خانه کتاب، موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران، بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، موسسه مطبوعاتی نشرآوران، موسسه فرهنگی و هنری توسعه هنرهای معاصر، صندوق اعتباری حمایت از نویسندگان، روزنامهنگاران و هنرمندان، بنیاد فرهنگی- هنری رودکی و بنیاد ملی بازیهای رایانهای را که وابسته به خودش هستند نیز جالب و البته عجیب است. این کمکها بهدلیل خلأ قانونی انجام شده است؟ اینکه این موسسات بهدلیل موانع حقوقی نمیتوانند مستقیم بودجه داشته باشند، مشمول کمک شدهاند؟
کدام حمایت؟
در این فهرست دو ردیف به «صندوق اعتباری حمایت از نویسندگان، روزنامهنگاران و هنرمندان» برای کمک به این صندوق درجهت انجام امور رفاهی و اجتماعی نویسندگان و هنرمندان اختصاص یافته است. درنهایت رقم ۲۸ میلیارد تومان در دو نوبت به این صندوق کمک شده است. ایکاش فهرستی از این نویسندگان، روزنامهنگاران و هنرمندانی که از این امور رفاهی و اجتماعی استفاده کردهاند هم منتشر میشد. ۲۸ میلیارد تومان رقم کمی نیست، هرچند بدانیم در کشور ما تعداد هنرمندان و نویسندگان و روزنامهنگاران هم کم نیست. کدام هنرمند با این بودجه به رفاه بیشتری رسیده است و چقدر؟ ناگفته نماند که مهمترین خدماتی که این صندوق ارائه میکرد در زمینه بیمهتکمیلی بود که سال گذشته اعضای صندوق اعتباری هنرمندان با انتشار بیانیهای نسبت به عدم خدمات دهی بیمه تکمیلی هنرمندان اعتراض داشتند. درکنار این صندوق، موسسه «هنرمندان پیشکسوت» در دو نوبت مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان برای انجام امور رفاهی و اجتماعی نویسندگان، هنرمندان و روزنامهنگاران گرفته است. ایکاش مدیران میگفتند تفاوت این دو مرکز چیست؟ آیا ما این تعداد متولی امور رفاهی هنرمند و نویسنده داریم و روزگارشان به شکل دیگر میگذرد؟ آیا هنرمندان پیشکسوت نیاز به بودجه بیشتری ندارند؟
کاهش ۶۴ درصدی بودجه
در سال ۹۶ رقم این کمکها حدود ۳۶۳ میلیارد تومان بوده که نسبت به رقم کمکهای سال گذشته بیش از ۲۳۲ میلیارد تومان کاهش داشته است. سال بعد هم منتظر میمانیم تا ببینیم کمکهای سال ۹۸ چقدر کمتر از سال ۹۷ شده است؟
*فرهیختگان
ارسال نظر